| کد | bk-23775 |
|---|---|
| نوع | کاغذی |
| عنوان | جهانِ معلول ساز: دربارهٔ اخلاق معلولیت |
| نویسنده | نعیمه پورمحمدی |
| ناشر | توانمندان و دفتر فرهنگ معلولین |
| محل نشر | قم |
| سال انتشار | 1398شمسی |
| نوبت چاپ | 1 |
| تعداد جلد | 1 |
| تعداد صفحه | 94 |
| زبان | فارسی |
| قطع | رقعی |
| موضوعات | معلولیت ها — جنبه های اخلاقی ، جامعه شناسی معلولیت |
| شابک | 978-622-6216-31-9 |
| چکیده |
آغاز سخن پیش از آنکه صاحب فرزندی معلول شوم، هرگز به معلولیت فکر نکرده بودم. «معلولیت» و «معلولان» را از خودم بسیار دور میدانستم، گویا من در مسیری از زندگی قدم برمیدارم و معلولان در مسیر دیگری و ما هرگز به هم نمیرسیم. اما به هم رسیدیم در کمال ناباوری! الان میتوانم بگویم که تولد امیرعلی، تاریکی های فکرم را روشن کرد. با بزرگ شدن امیرعلی، این نیاز در درونم پیدا شد که برای بردن امیرعلی به اجتماع، به یک الگو نیاز دارم. الگوی فلسفی- اجتماعی، که به من و اطرافیانم یاد بدهد که چه بینشی از او و در ارتباط با او داشته باشیم. پرسش من این است که «نگاه من و همهٔ کسانی که به نوعی با ما ارتباط دارند، به امیرعلی چیست و این نگاه چه تغییراتی باید بکند تا زندگی امیرعلی و زندگی من و زندگی آنها بهتر شود؟» حتی اگر نه معلول باشیم و نه فرزند یا خویشاوند/ دوست/ همکار معلول داشته باشیم، باز لازم است در ارتباط با معلولیت آگاهی پیدا کنیم. نه فقط برای اینکه با معلولان در یک اجتماع زندگی میکنیم و این مواجهه به درک و شناخت نیاز دارد، بلکه به این خاطر که درک و آگاهی ما از ذهن و بدن خودمان عموماً فقط شامل تجربههای «سلامتی، توانایی، خوشی و لذت» است، حال آنکه لازم است آگاهی و بینشی از «ضعف ذهن و بدن» هم به دست آوریم. ضروری است دربارهٔ عذاب بدنی، بیماری، محدودیت و از کارافتادگی نیز به طور کامل بدانیم. معمولاً تجربه های شادی هستند که به خوبی میتوانند توصیف شوند و دست به دست شوند. اما تجربه های رنج و عذاب چندان قابل توصیف و ابلاغ نیستند. از این جهت ما دربارهٔ رنج بدنی کمتر از راحتی بدنی چیزی میدانیم و تجربه ای داریم. ولی چون رنج و دردهای جسمی هم به سراغ ما خواهند آمد، ضروری است درباره شان از پیش آگاهی پیدا کرده باشیم. یک چیز هست که ناگریز در زندگی همهٔ ما پیش میآید و آن «سالخوردگی» است. در زمانی دیگر از زندگیمان که سالخورده میشویم، احتمال بروز از کارافتادگی ها و ناتوانی ها در ذهن و بدنمان زیاد است. همینطور چیزی هست که امکان دارد هر لحظه در زندگی هر یک از ما پیش آید و آن «حادثه» است. هر یک از ما اگر اکنون خود معلول نباشیم، به صورت بالقوه امکان معلولیت داریم چرا که حوادث در زندگی ما غیرقابل پیشبینی هستند. این درک از معلولیت با در نظر گرفتن «بالقوگی معلولیت» و «دورهٔ گریزناپذیر پیری» که معلولیت را بسیار نزدیک به ما فرض میکند، این بینش جدید را در ما ایجاد میکند که معلولان «دیگری» نیستند؛ معلولان در واقع «خود ما» هستیم، معلول خود ما هستیم به شکل بالقوه و احتمالاً در آینده به وقت سالمندی. وقتی از معلولیت و معلولان حرف میزنیم، درباره تعداد کمی ویلچرنشین حرف نمیزنیم، بلکه دربارهٔ شمار زیادی از انسانها سخن می‌گوییم. بنا به گزارش سازمان بهداشت جهانی، 15 درصد از جمعیت هر کشوری معلول هستند. در ایران این جمعیت هماکنون به 12 میلیون میرسد و در دنیا آمار معلولان بیش از 1 میلیارد نفر است. شاید در نگاه اول، شمار 12 میلیون جمعیت معلول در ایران یا رقم 1 میلیارد جمعیت معلول در دنیا باورپذیر نباشد، اما نباید انتظار داشته باشیم همهٔ این افراد دارای معلولیتهای جسمی حرکتی یا معلولیت های آشکار و شدید باشند. اگر همهٔ گونه های معلولیت همراه با طیف وسیع و متنوع در درون آنها را در نظر بگیریم، آن وقت از شنیدن آمار معلولان تعجب نخواهیم کرد. گونه های معلولیت در یک تقسیم ساده دست کم شش دسته است: اول. «معلولیت بینایی» که از تاری دید آغاز میشود و کور رنگی، شب کوری و انواع اختلالات دیگر را در برمیگیرد و به نابینایی کامل میرسد. دوم. «معلولیت شنوایی» که از اختلالات شنوایی و کم شنوایی آغاز میشود و تا ناشنوایی کامل به پیش میرود. سوم. «معلولیت جسمی- حرکتی» یا فیزیکی که از اختلالات سادهٔ حرکتی و رشدی، حتی اندازهٔ کوتاه یا بلند قد و اندازه کوتاه انگشتان، آغاز میشود و تا فلج پیشرفته و گستردهٔ مغزی پیش میرود. چهارم. «معلولیت شناختی و یادگیری» که همهٔ انواع اختلالات ذهنی و گفتاری را در برمیگیرد. پنجم. «معلولیت طیف اوتیسم» که به معنای معلولیت ارتباطی است و ششم. «معلولیت هیجانی» که به معنای اختلالات در ابراز و کنترل احساسات و عواطف است. در ایران «مطالعات معلولیت» با رویکرد فلسفی- اجتماعی بسیار نوپاست. کتاب درآمدی بر مطالعات معلولیت با رویکرد جامعه شناختی ترجمه چهار مقاله درباب معلولیت از سوی نگین حسینی به همت انتشارات سیمای شرق منتشر شده است. عنوان مقالات چنین اند: «مطالعات جهانی معلولیت»، «مطالعات جامعه شناختی معلولیت»، «جامعه شناسی معلولیت»، «نظریه پردازی معلولیت». اثر دیگر کتاب تألیفی جامعه شناسی معلولیت نوشته خدیجه جبلی است که از سوی انتشارات علمی است. اثر آخر که نسبتاً اثر مفصلتری است کتاب الکترونیکی جسمیت و قدرت: مباحثی در معلولیت و تحول اجتماعی نوشته سعید سبزیان منتشر شده از سوی آموزشکده آنلاین توانا در سال 2015 است. مقالهٔ «یک دهه با اخلاق پست مدرن معلولیت» به قلم من در نشریه نقد کتاب اخلاق، شماره 5 اثر دیگری است که در مطالعات معلولیت نوشته شده است. کاملاً آشکار است که جای آثار فارسی که مطالعات معلولیت با تأکید بر اخلاق معلولیت را عرضه و تحلیل و بررسی کند بسیار خالی است. این اثر مختصر را برای پاسخ به این نیاز در جامعهٔ ایران تقدیم میکنم و از مدیر محترم دفتر فرهنگ معلولین و انتشارات توانمندان آقای محمد نوری و نیز آقای علی نوری برای انتشار این اثر سپاسگزاری میکنم. نعیمه پورمحمدی استادیار فلسفه دین، دانشگاه ادیان و مذاهب، بهار 98 |
| تاریخ ثبت در بانک | 12 تیر 1398 |
| فایل پیوست |
 |