| چکیده |
در میان اختلالات گفتار، لکنت از اهمیت بسیاری برخوردار است.لکنت اختلالی ترکیبی شامل گسیختگی کلمات، کشیده گویی، تکرار صدای اول کلمات، گیر و قفل می باشدکه بر پیشرفت و دستاوردهای شغلی، اجتماعی، تحصیلی و عاطفی افراد دارای مبتلا تأثیر می گذارد. بعد از گذشت مدتی پیامدهای ذکر شده فردرا دچار احساسات گوناگونی مانند ناکامی، سرخوردگی، خستگی و ترس می کنند و باعث می شوند مشارکت اجتماعی فرد در موقعیت ها کاهش یابد.(دهقان،1385؛گویتارومک کائولی ،2010) ویژگی اصلی لکنت اختلال سیالی بهنجار و آهنگ سخن گفتن که با سن فرد نامناسب است می باشد. (انجمن روانپزشکی امریکا،2013)از آن جا که اختلالات واجی به طور شایع همراه با لکنت به وقوع می پیوندند و با توجه به این که کودکان دارای لکنت در بیان کلمات ناآشنا و جدید مشکل بیشتری دارند، بنابراین، رد پای وجود مشکل درکارکردهای اجرایی مانند حافظه کاری (نقایص رمزگزاری واجی)،بازداری پاسخ سازماندهی،برنامه ریزی و... در کودکان مبتلا به لکنت به چشم می خورد. (اندرسون و واگوویچ ،2014) کارکردهای اجرایی کارکردهای عالی دستگاه شناختی هستند که به مجموعه ای از توانایی هایی شناختی شامل خودگردانی، خودآغازگری و بازداری، برنامه ریزی راهبردی، انعطاف شناختی و کنترل تکانش مربوط می شوند. این کارکردها مهارتهایی هستند که به شخص کمک می کنند تا به جنبه های مهم تکلیف توجه و برای به پایان رساندن آن برنامه ریزی کند،هرگونه نقص در رشد این کارکردها، می تواند موجب اختلال نقص توجه و بیش فعالی یا اختلال در برنامه ریزی برای شروع و اتمام تکلیف، به یاد سپاری تکالیف، اختلال حافظه و اختلال یادگیری شود. تحقیقات نشان داده اند که کودکان دارای لکنت دارای حواس پرتی زیاد می باشند.(بلایر،زلازو وگرین برگ ،2005؛آندرسون وهمکاران ،2013؛امبرکتزوابن ؛2015) بر اساس پژوهش های قبلی کودکان مبتلا به لکنت در کارکردهای شناختی مختلف (از جمله توجه و حافظه کاری) در مقایسه با همسالان سالم در سطح پایین تر بوده و توانایی کمی برای بازداری پاسخ دارندبه طوری که این افراد نمی‌توانند پاسخ‌های نامرتبط را بازداری کنند و به دلیل توجه به محرک‌های نامربوط حافظه‌ی کاری آنها نسبت به کودکان عادی ضعیف‌تر است. امابرخی پژوهش ها این یافته را تأیید نمی‌کند. (لئونارد ،2000؛اگرز و همکاران ،2010) براساس برخی از یافته ها کودکان مبتلا به لکنت از نظر کارد اجرایی بازداری پاسخ با کودکان فاقد این اختلال تفاوتی ندارند و این می تواندنشان دهنده این موضوع باشد که ضعف کارکردی این کودکان در بازداری پاسخ می تواند معلول عوامل محیطی و شرایط موجود در لحظه آزمون این کودکان باشد.(مشهدی،1394) برخی پژوهش ها فرضیه بازداری پاسخ را چنین تبیین می کنند؛ اضطرابی که کودکان مبتلا به لکنت تجربه می‌کنند می‌تواند روی کارکرد اجرایی آنها از جمله بازداری پاسخ و حافظه‌ی کاری تأثیر بگذارد. در واقع کاهش توانایی در بازداری پاسخ ممکن است معلول چنین وضعیتی باشد نه اینکه یک اختلال کارکردی باشد که منجر به لکنت شود.برخی دیگر از پژوهش ها اضطراب را زاییده وجود لکنت زبان می دانند و معتقدند لکنت در اثر تاخیر در رشد عصبی رخ داده که می تواند باعث بروز اضطراب نیز گردد.به علاوه لزوما همیشه اضطراب و لکنت باهم در یک فرد وجود نداردو کودکان زیادی با لکنت زبان و بدون اضطراب مشاهده می شوند. (امیدی،1392)
|
