کد sr-22745  
عنوان اول «فیلم گویا» لذت فیلم سینمایی را برای نابینایان صد چندان می‌کند  
نویسنده مجید سرایی  
مقاله نشریه روزنامه ایران، صفحه توانش  
شماره پیاپی 23 شهریور 1396  
زبان فارسی  
متن صبح سه‌شنبه، 14 شهریور ماه جاری، پروژه «فیلم گویا» در محل سالن کودک و نوجوان کتابخانه عمومی حسینیه ارشاد رونمایی شد.
در این برنامه، جمعی از نابینایان علاقه‌مند به هنر هفتم وهمچنین تنی چند از گویندگان بخش نابینایان کتابخانه عمومی حسینیه ارشاد، گرد هم آمدند تا شاهد پرده‌برداری از پروژه‌ای باشند که گرچه تازه نبود، اما اجرای آن از سوی کتابخانه حسینیه ارشاد برای نابینایان اتفاقی خوشایند محسوب می‌شد.
پروژه «فیلم گویا» در واقع همان «رادیو فیلم» سابق است که تا پیش از تغییرات مدیریتی در رادیو، به روی آنتن رادیو نمایش می‌رفت و مخاطبان زیادی از جمله نابینایان را به خود جلب کرده بود.
«فیلم گویا» در واقع پروژه پخش فیلم صوتیست که در آن، یک گوینده به عنوان راوی، صحنه‌های بدون دیالوگ و همچنین حرکات بازیگران فیلم را به طور کامل، برای شنونده توضیح می‌دهد. این ویژگی توضیح جزء به جزء فیلم، زمانی که از رادیو نمایش روی آنتن رفت، از سوی نابینایان مورد توجه واقع شد. همین اظهار علاقه نابینایان، بخش نابینایان کتابخانه عمومی حسینیه ارشاد را بر آن داشت تا بعد از تعطیلی این برنامه با عنوان «رادیو فیلم» در رادیو نمایش، با عوامل تولید برنامه مذاکره کنند تا این بار، با عنوان «فیلم گویا» و به همت کتابخانه حسینیه ارشاد، این برنامه تولید و در اختیار نابینایان قرار بگیرد.
بر اساس این گزارش، در آیین رونمایی «فیلم گویا» که با حضور مهرناز خراسانچی مدیر عامل کتابخانه عمومی حسینیه ارشاد، فرشاد آذرنیا و ملیحه شعبانیان عوامل تولید برنامه و جمعی از نابینایان علاقه‌مند به سینما حضور داشتند، با پخش قسمت‌هایی از سه فیلم گویا شده «فروشنده» ساخته اصغر فرهادی، «ابد و یک روز» ساخته سعید روستایی و «در دنیای تو ساعت چند است» ساخته صفی یزدانیان، از تولید این برنامه در کتابخانه حسینیه ارشاد رونمایی شد.
از ایده‌های نابینایان استقبال می‌کنیم
در حاشیه آیین رونمایی از پروژه «فیلم گویا» مهرناز خراسانچی، مدیر عامل کتابخانه عمومی حسینیه ارشاد در گفت و گو با توانش، تولید محتوا را یکی از مهم‌ترین گام‌های این کتابخانه عنوان و اظهار کرد: «امروز در دنیا، کتابخانه‌ها به مثابه یک مکان تعاملی هستند؛ یعنی فقط به بحث کتابخوانی صرف محدود نمی‌شوند چرا؟ چون این امکان فراهم شده تا اهالی علم و فرهنگ با حضور در کتابخانه و ایجاد تعامل باهم، با همراهی یک کتابدار آگاه و گنجینه عظیم موجود در کتابخانه، تولید محتوا کنند. نابینایان هم در این پدیده سهیم هستند. بنا براین، به منظور نیل به این هدف، برنامه‌های متعددی پیش‌بینی کردیم که از جمله این برنامه‌ها، برگزاری جلسات هفتگی با عنوان «لذت زندگی» است که با حضور خود نابینایان برگزار می‌شود و تجارب این افراد در زندگی اجتماعیشان مطرح می‌گردد.» خراسانچی در ادامه به پروژه «فیلم گویا» اشاره و اظهار کرد: «نابینایان از جمله شهروندانی هستند که عاشق فرهنگ و هنر این مرز و بومند. با توجه به علاقه ای که در این شهروندان نسبت به سینما احساس کردیم، با همفکری دوستان بخش نابینایان کتابخانه، تصمیم گرفتیم پروژه فیلم گویا را تولید کنیم. در واقع این پروژه، همان برنامه سابق «رادیو فیلم» است که تا دو سال پیش، از آنتن رادیو نمایش پخش می‌شد.» مدیر عامل کتابخانه عمومی حسینیه ارشاد در پایان، ضمن دعوت از نابینایان جهت حضور پر رنگتر در فعالیت‌های کتابخانه اظهار کرد که از ایده‌های این شهروندان استقبال می‌کند: «من از این فرصت استفاده کرده و از شهروندان نابینایی که عضو کتابخانه هستند دعوت می‌کنم تا با حضور و تعامل در کتابخانه، ایده‌های تازه خود را در زمینه‌های مختلف برای تولید محتوایی فاخر ارائه دهند. قطعاً از ایده‌های بکر و راهگشا استقبال می‌کنیم. البته نابینایانی هم که عضو کتابخانه نیستند، می‌توانند در بخش نابینایان کتابخانه عضو شوند و از تسهیلات مجموعه بهره‌مند گردند.»
فیلم‌های دیالوگ محور را انتخاب می‌کنیم
فرشاد آذرنیا، افکتور پیشکسوت رادیو و تهیه‌کننده «فیلم گویا» در گپی کوتاه با توانش، دیالوگ محور بودن فیلم‌ها را یکی از مهم‌ترین معیار‌های انتخاب فیلم برای تولید فیلم گویا عنوان کرد: «قطعاً فیلم‌هایی مثل دیده‌بان آقای حاتمی‌کیا نمی‌توانند در سبد فیلم‌های انتخابی ما جا بگیرند. چون در این نوع فیلم‌ها، دیالوگ خیلی کم است و باید متن بلند بالایی در توضیح تمام تصاویر و صحنه‌های فیلم نوشته شود. این همان معیاریست که ما در رادیو برای تولید «رادیو فیلم» در نظر داشتیم.» این افکتور نام‌آشنا در توضیح تعطیل شدن پروژه «رادیو فیلم» در رادیو نمایش، با تغییر مدیر این شبکه اظهار داشت: «زمانی که آقای قربانی مدیریت رادیو نمایش را گرفت، با مشکلات مالی زیادی مواجه شد. طبعاً برای رفع این مشکل، باید برنامه‌هایی که هزینه بر بودند، کنار گذاشته می‌شدند. خب رادیو فیلم برنامه‌ای بود که هر روز و در دو وعده پخش می‌شد؛ منظورم از دو وعده، پخش تکراری نیست. بنا براین، تولید چنین برنامه‌ای هزینه زیادی هموار می‌کرد.»
کنار نابینایان فیلم می‌بینم
ملیحه شعبانیان، بازیگر و گوینده «فیلم گویا» ضمن ابراز علاقه از اینکه همچنان به عنوان گوینده در این برنامه که با عنوان جدید تولید می‌شود، حضور دارد، معیار‌های خاص خود را در نوشتن متن‌های توضیح تصاویر فیلم‌ها چنین تشریح می‌کند: «یکی از شانس‌های بزرگ من در طول سال‌های فعالیتم، انتخاب چیزهایی‌ست که دلم می‌خواست انجامشان دهم. در طول 18 سال کار نمایشی و رادیویی در کنار استادی مثل جناب آذرنیا، آزمون و خطا‌های زیادی را تجربه کرده‌ام. در تولید این برنامه، من موضع خودم را دارم و آن، عبارت از برخوردی کاملاً تازه با فیلم منتخب است. یعنی طوری برخورد می‌کنم که انگار برای نخستین بار است که فیلم را می‌بینم. در واقع پا به پای شنونده پیش می‌روم، انگار اینکه کنار یک فرد نابینای علاقه‌مند به سینما نشسته‌ام و باهم فیلم را می‌بینیم و می‌شنویم.» این بازیگر و گوینده رادیو توضیحاتش را چنین تکمیل می‌کند: «سعی می‌کنم بر اساس ژانر فیلم پیش بروم و طوری عمل نکنم که به نظر برسد اطلاعاتی کلی به مخاطب می‌دهم. مثلاً زودتر از اینکه اسم شخصیت‌ها در فیلم مطرح نشود، از عنوان کردن آن حذر می‌کنم تا شنونده نابینا مثل دیگر شهروندان، غافلگیر شود و خودش به آن شخصیت و اسمش برسد.» شعبانیان از «فیلم گویا» به عنوان اثری تازه یاد کرد و اظهار داشت: «به نظر من فیلم گویا که قبلاً با عنوان رادیو فیلم از رادیو نمایش پخش می‌شد، اثری منحصر به فرد است؛ همان طور که یک فیلم سینمایی اثری مستقل است، این کار هم اثری سر پا و زنده است. من این زندگی را با کلام و حس خودم، به جریان می‌اندازم. مثلاً در سریال‌ها، سعی می‌کنم از کلمات تکراری استفاده نکنم و به جای آن‌ها، مترادفشان را به کار ببرم. خلاصه این طور بگویم، به جایی رسیده‌ام که اگر روزی قرار باشد با یک شهروند نابینا برای تماشای فیلمی به سینما بروم، می‌دانم چگونه جزئیات تصاویر فیلم را برای او توضیح دهم.»
هر هفته یک فیلم پخش می‌کنیم
پرستو ولدخان، مسئول بخش نابینایان کتابخانه حسینیه ارشاد و سردبیر برنامه «فیلم گویا» درباره نحوه پخش این برنامه به توانش گفت: «مقرر شده هر هفته یک فیلم، هر شب ساعت 10 تا 12 از رادیو ارشاد به نشانی: www.radio.hepl.ir
پخش شود. در جمعه پایانی هر ماه، 4فیلمی که در طول آن ماه از رادیو ارشاد پخش شده، مجدداً برای کسانی که موفق به شنیدن هر یک از فیلم‌ها نشده‌اند، پخش می‌شود. ضمناً اعضای بخش نابینایان کتابخانه می‌توانند از فایل‌های صوتی نشست‌های علمی که در کتابخانه برگزار می‌شود از طریق رادیو ارشاد استفاده کنند.» مسئول نابینای بخش نابینایان کتابخانه حسینیه ارشاد، ضمن درخواست از نابینایان برای ارائه نقد، نظر و پیشنهاد درباره تولید «فیلم گویا» و همچنین دیگر فعالیت‌های این بخش از کتابخانه اظهار داشت: «در صورتی که دوستان علاقه‌مند برگزاری جلسات نقد فیلم شوند، این کار را در خصوص فیلم‌های گویایی که تولید می‌کنیم، قطعاً انجام می‌دهیم؛ چرا که جلسات نقد فیلم در کتابخانه برگزار می‌شود و عملاً زمینه انجام این کار هم برای ما فراهم است.»
گفتنی‌ست بخش نابینایان کتابخانه حسینیه ارشاد از اوایل دهه هفتاد، با هدف تولید کتاب‌های گویا و بریل ویژه نابینایان فعالیت خود را آغاز کرد. این بخش از کتابخانه حسینیه ارشاد، دارای دو استودیو ضبط کتاب است و در طول این سال‌ها، حدود 1300 عنوان کتاب تولید کرده است.
 
تاریخ ثبت در بانک 7 آذر 1397