مقاله نشریه
کد sr-22739  
عنوان اول طلوع یک کتابخانه ویژه در خاوران؛ گزارش توانش از گشایش کتابخانه ویژه نابینایان در جنوب شرق پایتخت  
نویسنده مجید سرایی  
نوع کاغذی ، الکترونیک  
مقاله نشریه روزنامه ایران، صفحه توانش  
شماره پیاپی 28 بهمن 1395  
زبان فارسی  
متن مدیر کتابخانه طلوع خاوران: ما در محیطی به مساحت 500 متر، با دو اتاق بزرگ و یک اتاق کوچک مختص استودیو فعالیت هایمان را ادامه می‌دهیم؛ یکی از این اتاق‌ها مختص مطالعه اعضاست که مجهز به رایانه‌های دارای نرم افزار‌های صفحه خوان است
محیط آن روز فرهنگسرا، مثل روز های قبل نبود؛رفت و آمد دیده می شد، اما طعم و بوی رفت و آمد های آن روز متفاوت بود. گویا آن روز اتفاقی در شرف رخ دادن بود، تا آنجا که شهروندان منطقه در حین گذر از مقابل در اصلی، توقفی –هرچند کوتاه- می کردند تا سر از علت اجتماع پر جنب و جوش داخل محوطه درآورند. برایشان عجیب بود که بعد از مدت ها، قلب فرهنگسرای خاوران به تپش افتاده و ضرباهنگ مهیج یک اتفاق را جاری ساخته، ضرباهنگی که جریان آن، از سینه های جمعی عاشق جوشیده و به انتظار، تا فوران کند عشق دیرینش را لبریز سازد، جام تشنه وصال یار مهربان را. به یقین، مشاهده اجتماع عشاق و دلدادگان دانش و معرفت، هر عابر را مبهوت و متحیر خود می سازد.
هجدهم بهمن ماه و در ایام دهه فجر، کتابخانه نابینایان فرهنگسرای خاوران «طلوع خاوران»، با حضور محمود صلاحی، رئیس سازمان فرهنگی-هنری شهرداری تهران و جمعی از فرهیختگان نابینا، طی آیینی رسمی گشایش یافت. این کتابخانه در محیطی به مساحت 500 متر راه‌اندازی شده که مجهز به استودیوی ضبط کتاب و اتاق مطالعه است. این کتابخانه علاوه بر استودیو ضبط کتاب، دارای آرشیو غنی حاوی 8 هزار عنوان کتاب صوتی و 1000 جلد کتاب بریل است.
تمام قد از فعالیت‌های فرهنگی نابینایان حمایت می‌کنیم
در حاشیه آیین گشایش کتابخانه طلوع خاوران، محمود صلاحی، رئیس سازمان فرهنگی-هنری شهرداری تهران در گفت و‌گوی مختصر با ایران، از حمایت همه جانبه از فعالیت‌های فرهنگی نابینایان خبر داد و اظهار کرد: ما پارسال این قول را دادیم مبنی بر راه‌اندازی کتابخانه‌ای تخصصی ویژه نابینایان که شامل کتاب‌های بریل، گویا و همچنین تجهیزاتی مثل چاپگر بریل و استودیوی ضبط کتاب باشد.
ایام‌الله دهه فجر امسال موقعیت مناسبی بود تا بعد از مهیا کردن زیر ساخت‌های لازم، این کتابخانه را راه‌اندازی کنیم، اما حمایت ما فقط به گشایش و راه‌اندازی رسمی این کتابخانه محدود نمی‌شود. قرار را بر این گذاشتیم تا جمعی از نابینایانی که در سازمان فرهنگی-هنری شهرداری تهران فعالیت می‌کنند، نیاز‌های لازم برای ارتقای سطح کیفی فعالیت‌های نابینایان در فرهنگسرا‌ها را به ما ابلاغ کنند تا اقدامات لازم در جهت تأمین نیاز‌های آنان را انجام دهیم.
صلاحی در پاسخ به سوالی درباره مناسب‌سازی محیط کتابخانه ویژه نابینایان اظهار داشت: بعضی از اماکن فرهنگی مثل فرهنگسرای خاوران تا حدی مناسب‌سازی شده؛ مناسب‌سازی سایر اماکن فرهنگی هم در دست اقدام است؛ همه کار می‌کنیم تا نابینایان در فضایی آرام مطالعه کنند.
نرگس اسلامی شرار، مدیر کتابخانه طلوع خاوران در گفت و‌گو با «ایران»، ضمن تشریح جزئیات فعالیت‌های این کتابخانه، به موضوع جمعیت معلول منطقه 15 اشاره و اظهار کرد: ما از سال 1391 شروع به ضبط کتاب کردیم، اما بعد از مدتی با توجه به آمای که سازمان بهزیستی در اختیارمان گذاشت، متوجه شدیم که مناطق 14 و 15 بیشترین جمعیت معلولان و نابینایان را دارند.
بر همین اساس، برای تأسیس کتابخانه‌ای در سطح وسیع که امکان تأمین نیاز‌های نابینایان این منطقه و سایر مناطق شهرداری را داشته باشد، اقدام کردیم. جدا از لحاظ کردن جمعیت، موضوع مهم تردد نابینایان هم مطرح بود که عملاً به معضلی بدل شده؛ بنابر این اقدامات لازم برای مناسب‌سازی مسیر تردد افراد تا کتابخانه را انجام دادیم؛ البته قبلاً بخشی از مسیر توسط شهرداری مناسب‌سازی شده بود، اما بخش‌های باقیمانده را- با استفاده از برچسب‌های مخصوص- تا محیط داخل کتابخانه مناسب‌سازی کردیم. علاوه بر این، موقعیت محلی فرهنگسرای خاوران به لحاظ دسترسی به ایستگاه اتوبوس بی‌آرتی، انگیزه ما را برای راه‌اندازی کتابخانه در این مکان تقویت کرد؛ چرا که فاصله ایستگاه اتوبوس تا در اصلی فرهنگسرا کوتاه است.
این کارشناس کم بینا در ادامه، به فعالیت‌های جانبی کتابخانه طلوع خاوران پرداخت: از همان سال 91 که کار ضبط کتاب را آغاز کردیم، برنامه‌های فرهنگی-ورزشی مثل برگزاری مسابقات شطرنج، جلسات نقد با موضوع یک نویسنده یک کتاب و شب شعر را برگزار کردیم، اما از این به بعد، برنامه‌هایی مثل برگزاری کارگاه‌های پروپزال‌نویسی و کارگاه‌های تخصصی را در ایجاد انگیزه مطالعه خواهیم داشت.
نرگس شرار به امکانات موجود در کتابخانه اشاره و اظهار کرد: خوشبختانه فضای کتابخانه وسیع است؛ ما در محیطی به مساحت 500 متر، با دو اتاق بزرگ و یک اتاق کوچک مختص استودیو فعالیت‌هایمان را ادامه می‌دهیم؛ یکی از این اتاق‌ها مختص مطالعه اعضاست که مجهز به رایانه‌های دارای نرم‌افزار‌های صفحه خوان است. علاوه بر این، نمایشگر بریل یا همان برجسته‌نگار، چاپگر بریل و همچنین اسکنر مخصوص برای اسکن کردن کتاب‌های انگلیسی اعضا، از دیگر تجهیزات این کتابخانه است.
مدیر کتابخانه طلوع خاوران با اشاره به نحوه ثبت‌نام اعضا، به میزان کتاب‌های موجود در آرشیو این کتابخانه نیز اشاره مختصری کرد و اظهار داشت: متقاضیان می‌توانند با داشتن یک قطعه عکس و تصویر شناسنامه یا کارت ملی در این کتابخانه ثبت‌نام کنند. با این توضیح که هر عضو این کتابخانه امکان می‌یابد تا در 107 کتابخانه سازمان فرهنگی-هنری شهرداری عضو شود؛ البته از این تعداد، تنها سه کتابخانه طلوع خاوران، فرهنگسرای بهمن و کتابخانه شیخ کلینی دارای کتب بریل و گویا هستند. در حال حاضر، کتابخانه طلوع خاوران با حدود 8000 عنوان کتاب گویا و 1000 جلد کتاب بریل آماده خدمات رسانی است. با این توضیح که اغلب این کتاب‌ها از تولیدات مراکزی مثل رودکی، کتابخانه عمومی حسینیه ارشاد، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، کتابخانه آیت‌الله خامنه‌ای قم و سایر مراکز هستند. این را هم اضافه کنم که در طول 4 سال، خود ما حدود 120 عنوان کتاب ضبط کردیم که با راه‌اندازی استودیوی مجهز کتابخانه، بزودی تولیداتمان را گسترش می دهیم.
 
تاریخ ثبت در بانک 7 آذر 1397