مقاله نشریه
کد sr-22680  
عنوان اول آنتن «جام جم» همچنان ساکت است  
نویسنده راضیه کباری  
مقاله نشریه روزنامه ایران، صفحه توانش  
شماره پیاپی 1 مهر 1395  
زبان فارسی  
متن از مضرات استعمال دخانیات بسیار گفته شده اما شاید شما هم کمتر شنیده باشید سیگار و دخانیات از عوامل اصلی بروز نابینایی است. 22مهر ماه به عنوان روز جهانی «بینایی» نامگذاری شده است تا دستگاه‌های متولی سلامت و امور بینایی عوامل خطر را در این زمینه شناسایی و در جهت کاهش آنها قدم بردارند. از این رو امسال شعار این روز جهانی با نام «سیگار و خطر بروز نابینایی»، انتخاب شده است. در جلسه هم اندیشی ای که برای هم افزایی آثار مثبت برنامه‌های سلامت بینایی، در محل بیمارستان فارابی با حضور کارشناسان و صاحبنظران برگزار شد نظرات جالبی در خصوص تأثیر سیگار بر بینایی مطرح شد که شنیدن دغدغه های مسئولان سلامت خالی از لطف نیست.
خانم ترابی، کارشناس دفتر پیشگیری از معلولیت‌های سازمان بهزیستی بیش از دیگران نگران همراه نبودن رسانه ملی بود. او می‌گفت: رسانه ملی در فرهنگ‌سازی نقش مهمی دارد و مسئولیت اجتماعی رسانه ملی ایجاب می‌کند در امور عام‌المنفعه وارد عمل شود. تا 8-7 سال پیش نیز رسانه ملی البته با تعرفه‌های پایین تری، حاضر به ایفای نقش اطلاع‌رسانی خود بود اما امروز حتی آن شرایط هم وجود ندارد و ظاهراً به دلیل گسترش شبکه‌های تلویزیونی دیگر مجالی برای اطلاع‌رسانی به مردم نمی‌ماند. ما خدمات خود را گسترش داده‌ایم و برنامه‌هایی برای غربالگری اختلالات بینایی اجرا می‌کنیم. اما بی‌‌مدد رسانه ملی مردم از این خدمات آگاه نمی شوند و به پایگاه‌های ما مراجعه نمی‌کنند. تنبلی چشم یکی از معضلات سلامت بینایی است ما هر سال هفته‌ای را به غربالگری کودکان اختصاص می‌دهیم اما در بسیاری از نقاط همکاران ما مجبور می‌شوند خانه به خانه، برای معاینه کودکان مراجعه داشته باشند. شاید یک اطلاع‌رسانی بموقع در رسانه ملی این مشکل را کاهش دهد.ترابی می‌افزاید: اینها در حالی است که گاه برنامه‌های تخصصی پزشکی از صدا و سیما پخش می‌شود که اغلب کاربردی نیستند و پخش یک تیزر تبلیغاتی می‌تواند تأثیربیشتری داشته باشد.
آقای پریانی، مدیر گروه عوامل خطر بیماری‌های غیر واگیر وزارت بهداشت اما معتقد بود: مشکلات مالی صدا و سیما باعث شده مثلاً در رقابت بین شرکت‌های عرضه برنج‌های ایرانی وارد شود و هر روز دکور برنامه‌های خود را به تبلیغات این شرکت‌ها اختصاص دهد. او می‌افزاید: البته برای اجبار صدا و سیما و حتی شهرداری به تبلیغ برای حفظ سلامت مردم قوانینی وجود دارد اما این قوانین نادیده گرفته می‌شوند. صدا و سیما می‌گوید اگر شما خودتان هزینه‌های تولید برنامه هایتان را متقبل شوید ما پخش آنها را رایگان انجام می‌دهیم اما در عمل همه هزینه‌ها دریافت می‌شود و برنامه هم در ساعت‌های مرده و کم مخاطب پخش می شوند و عملاً اطلاع‌رسانی مطلوبی صورت نمی‌گیرد.
رسانه همکار اصلی برنامه‌های سلامت محور است
دکتر فرزاد محمدی، مدیر دفتر پیشگیری از نابینایی وزارت بهداشت در ارتباط با نقش رسانه‌های دیگر گفت: ما نمی‌توانیم منتظر ایفای نقش رسانه ملی باشیم. متأسفانه این مشکلات در رسانه ملی وجود دارد. روزنامه‌ها و مجلات مربوط به سلامت دیگری وجود دارند. شهرداری‌ها و فرهنگسراها نیز برای اطلاع رسانی برنامه‌های سلامت و ارتباط با مردم آمادگی دارند. در غربالگری‌های سالانه«رسانه» همکار اصلی برنامه‌های ماست. رسانه می‌تواند ما را یاری کند به‌عنوان مثال مردم را از آسیب‌های آتش بازی در چهارشنبه آخر سال آگاه سازیم یا خدمات ما را برای استفاده مردم معرفی کند. خانم ترابی ادامه می‌دهد: گاه رسانه‌های دیگر هم وارد جنجال های رسانه‌ای می‌شوند. این شاید به دلیل ناآشنایی آنها با حساسیت امر سلامت باشد. ما تلاش می‌کنیم با ارتباط موثر با رسانه‌ها و استمرار آن، در روزهای مناسبتی تبلیغات و اطلاع‌رسانی متفاوت و از جنس دیگری داشته باشیم تا در نهایت در زمینه پیشگیری از نابینایی و کم بینایی فرهنگ‌سازی شکل گیرد. هدف از برگزاری روزهای مناسبتی نیز همین است که اهداف پیشگیرانه را عملیاتی کرده و جامعه را با خود همراه کنیم زیرا ما به پشتوانه جامعه برنامه‌ریزی می‌کنیم.
عزم جدی برای ممانعت از استعمال سیگار وجود ندارد
بحث دیگر جلسه هم اندیشی مبارزه با استعمال مواد دخانی بود. در این زمینه آقای پریانی می‌گوید: به جرأت می‌گویم من در ممانعت از استعمال سیگار در کشور عزمی جدی نمی‌بینم. در موضوع پیشگیری از استعمال سیگار، سیگار مهم‌ترین چالش منافع سودجویان است. به‌عنوان مثال در سریال شهرزاد، کسی را نمی‌بینید که سیگار نکشد. مثلاً در صحنه‌ای هنرپیشه‌های اصلی در کافه سیگار می‌کشند و صحبت می‌کنند حتی در میز پشت سر آنها در بک‌گراند هم، آدم‌ها سیگار می‌کشند. همین وضعیت هم در سریال های مهران مدیری دیده می‌شود یا در وزارت صنعت،معدن وتجارت وقتی کارمندی با صنعتی که گردش مالی آن 12 میلیارد تومان است رو به رو می‌شود این احتمال وجود دارد وارد بازی شود. برای مبارزه با دخانیات، راهکارهای زیادی وجود دارد اما منافع برخی، مانع اجرای این راهکارها در اجرا می‌شوند. پریانی ادامه می‌دهد: این است که می‌بینیم در کشورهای پیشرفته تنها با جلوگیری از نمایش دخانیات در رسانه‌ها، مصرف نصف می‌شود. در این زمینه فساد مشکل اصلی است اما در همه دنیا، مشکل مهم تر بحث حاشیه سود دخانیات است. سود هیچ صنعتی به صنعت سیگار نمی‌رسد حتی سود موادمخدر کمتر است چون مخاطرات ترویج سیگار کمتر است. این سود با برآورد ما، سودی 800درصدی است. به‌عنوان مثال توتون کیلویی 5هزار تومان از کشاورز خریده می‌شود و از هر کیلو توتون، 1480 نخ سیگار درست می‌شود. بدین گونه سیگار از مزرعه تا سوپر هر جا برود فساد را با خود می‌برد و همه کسانی که در این زنجیره قرار می‌گیرند از سود هنگفت آن بهره‌مند می‌شوند. امروز خوشحالیم که بر سیگار مالیات 30 درصدی اعمال کرده‌ایم. اما به اعتقاد من این کار نیز مصرف را کاهش نخواهد داد. حاشیه سود دخانیات تنها مربوط به سیگار نیست قلیان هم حاشیه سود بالایی دارد و امروز مصرف آن در همه کشورها و از جمله ایران افزایش یافته است.
گفتنی است سیگار به‌عنوان عامل بروز و تشدید بسیاری از بیماری‌ها شناخته شده؛ سیگار روی تمامی لایه‌های چشم تأثیر منفی دارد. باعث تشدید خشکی و پرخونی چشم می‌شود. احتمال بروز آب مروارید را بالا می‌برد و مهم تر از همه در بروز بیماری های شبکیه مانند دژنرسانس ماکولا که عمده‌ترین عامل نابینایی بویژه در سنین بالاست، نقش دارد.
 
تاریخ ثبت در بانک 6 آذر 1397