کد co-4092  
عنوان بخش نابینایان کتابخانه آیت اللّه خامنه ای قم  
نوع دولتی  
زمینه فعالیت خدمت رسانی به نابینایان  
دامنه فعالیت کشوری  
زبان فارسی  
تلفن 37702309  
کشور ایران  
استان قم  
نشانی قم- خ شهید لواسانی(ساحلی) بعد ازثبت احوال  
کد پستی 3713649158  
درباره کتابخانه آیت الله خامنه‌ای که یکی از بزرگترین و مجهزترین کتابخانه‌های عمومی ایران در استان قم می‌باشد و به نوعی ریاست نهاد کتابخانه‌های عمومی استان را برعهده دارد، شامل بخشهای متنوع و مجهزی است که در تمام روزهای هفته به اعضای خود ارائة خدمات می‌نماید. بدیهی است که افراد نابینا و کم بینا نیز مشمول اعضای این کتابخانه می‌شوند. بخش نابینایان مورد استفاده عزیزان نابینا و کم بینا می‌باشد. این بخش دارای 257 عضو اعم از مرد و زن و کودک و بزرگسال می‌باشد که 52 عضو آن را کودکان از آمادگی تا پایان دبستان تشکیل می‌دهند. ارائة خدمات به اعضای کودک هم به صورت حضور اعضا در کتابخانه می‌باشد هم اعزام نیرو به مراکز آموزشی این عزیزان به منظور آموزش در قالب قصه خوانی و شعرخوانی و کلاس داستان نویسی که درون کتابخانه انجام می‌پذیرد.
کتابخانه‌های 4 استان البرز، تهران، قزوین و مازندران زیر مجموعه این مرکز می‌باشند که همه کتابهای گویا و بریل مورد نیاز این 4 استان از طریق این مرکز تأمین می‌شود.
کتابخانه مخصوص نابینایان خود شامل 5 بخش است که هر کدام با ابزار مخصوص به خود، خدمات ویژه ای به نابینایان و کم بینایان ارائه می‌دهند :
1) کتابخانه الکترونیک
این قسمت شامل دو بخش سخت افزار و نرم افزار می‌باشد :
الف) سخت افزار: در بخش سخت افزار دستگاه بهدید و دستگاههای برجسته نگار وجود دارند. این دستگاهها بر اساس میزان کاراکتر های خروجی و اندازة آنها نامگذاری گردیده است.
برجسته نگار 1 شامل 50 کاراکتر خروجی است و اندازه بزرگتری دارد و دارای 14 کلید می‌باشد.
برجسته نگار 2 دارای 40 سلول و کاراکتر خروجی و اندازه نسبتاً کوچکتر و 14 کلید می‌باشد.
برجسته نگار 3، 20 کاراکتر خروجی و اندازه ای کوچکتر از صفحه کلید کامپیوتر دارد.
دستگاه بهدید ورژن 5، که دارای یک موس، یک مخزن برق و یک مانیتور است و مورد استفادة افراد کم بینا قرار می‌گیرد. درشتنمایی آن تا 100 برابر می‌باشد، امکان تغییر رنگ صفحه و قلم تا 4 رنگ برای دید بهتر افراد کم بینا، و دارای قابلیت تنظیم نور صفحه است. در حال حاضر 7 دستگاه بهدید با ورژن 5 در کتابخانة آیت الله خامنه‌ای موجود است.
دستگاه بهدید ورژن 2/8 ، خروجی عینک دارد و شامل عینک و موس است و منبع تأمین کنندة انرژی آن باتری شبیه باتری تلفن همراه است و قابلیت نمایش صفحه کامپیوتر را به جای متن نیز دارد. این دستگاه بیشتر مورد استفادة دانشجویان برای مطالعه قرار می‌گیرد.
ب) نرم افزار : که شامل برنامه های کاربردی برای پشتیبانی آموزش نابینایان می‌باشد.
نرم افزار جاز(Jows) : این نرم افزار، کلیه آیکونهای کامپیوتر و متون لاتین را به خروجی صدا تبدیل می‌کند و برای فرد نابینا می‌خواند.
نرم افزار نوید5 : این نرم افزار شامل 6 قسمت می‌باشد :
کتاب خوان(Book reader)، ویرایش گر(Editor) که برای تایپ استفاده می‌شود، فرهنگ لغت، شطرنج، قرآن و سازمان دهنده(Organizer) که دفتر تلفن و سررسید می‌باشد. نرم افزار نوید 5 دارای خروجی بریل بر روی برجسته نگار و خروجی صوتی است.
نرم افزار پک جاز8 : این نرم افزار بر روی جاز نصب می‌شود و در واقع نرم افزار کمکی جاز می‌باشد و برای خواندن متون فارسی استفاده می‌شود و همچنین خروجی بریل فارسی، و خروجی بریل از اینترنت اعم از فارسی و لاتین را دارد.
نرم افزار VJ Out book: اگر این نرم افزار را فعال کنیم صفحه کلید بریل فعال و قابل استفاده می‌شود.
نرم افزار پارس آوا : شامل ورژن 1 و 2 می‌باشد. پارس آوای 2 دارای 4 تیپ صدا می‌باشد : سارا، دارا، سینا و مینا که این نرم افزار بر روی جاز با ورژن 8 به بالا نصب می‌شود. این نرم افزار خروجی صدا نیز دارد و وقتی کلیدهای ctrl,Alt,F12 را اعمال کنیم، صفحه کلید بینایی به صفحه کلید بریل تبدیل می‌شود.
نرم افزار کِرِزویل(Kurzweil): این نرم افزار اسکن کتابهای لاتین را به صورتهای گویا و پرینت بریل در می‌آورد و همچنین فایل اسکن را به فایل ورد تبدیل می‌کند.
2)کتابخانه گویا :
شامل 2800 عنوان کتاب گویا در موضوعات مختلف می‌باشد که 30 عنوان کتاب در خود کتابخانه توسط گویندگان کتابخانه به صورت گویا در آمده است. این کتابهای گویا روی فلش، رم موبایل و یا به صورت سی دی در اختیار اعضا قرار می‌دهند. همچنین این کتابخانه کتابها و جزوه های درسی خود اعضا را برایشان گویا کرده و همچنین نوار کاست را به فایلMp3 تبدیل می‌کند.
اطلاعات روی سرور اصلی ذخیره می‌شود، کتابها بر اساس دیویی طبقه بندی شده و بر طبق شمارة ثبت چینش می‌گردد. برای دست یابی به اطلاعات، منابع را در نرم افزار نمایه سرچ می‌کنند و در اختیار اعضا قرار می‌دهد.
3) کتابخانه بریل :
شامل 2000 نسخة بریل و حدود 700 عنوان می‌باشد.کتابها فهرست نویسی شده و دارای لیبل بریل می‌باشد، کتابها در کیفهای مخصوص حمل کتاب بریل قرار می‌گیرد و امانت داده می‌شود، به هر عضو 3کتاب به صورت همزمان امانت داده می‌شود.
4) چاپخانه بریل :
این قسمت از کتابخانه در واقع زیر مجموعه کتابخانه بریل است که شامل دستگاه چاپ بریل می‌باشد و متون word را به صورت خروجی بریل چاپ می‌کند.
دو نوع چاپگر بریل در این کتابخانه موجود است : چاپگر 4 4 ویب و چاپگر اورست که دارای کابینت مخصوص صداگیر می‌باشد. چاپگر اورست توسط نرم افزار وین بریل(Braille win) پشتیبانی می‌شود به این صورت که مطالب در ورد تایپ می‌شود، توسط نرم افزار وین بریل تبدیل به فرمت بریل شده و پرینت بریل می‌دهد. همچنین این چاپگر می‌تواند اَشکال ساده که دارای انحنا و قوس زیادی نیستند را نیز به بریل تبدیل کند.
دستگاه پرکینز(Perkins) که همان ماشین تایپ ساده دستی است نیز از دیگر تجهیزات این قسمت کتابخانه می‌باشد، که به صورت بریل تایپ می‌کند.
صحافی و جلد کتابهای بریل در همین کتابخانه به صورت صحافی فنری انجام می‌گیرد. تاکنون 25 عنوان کتاب در این کتابخانه به صورت بریل چاپ و صحافی شده است.
بد نیست بدانید، بخش نابینایان کتابخانه عمومی آیت الله خامنه‌ای تنها کتابخانه عمومی مخصوص نابینایان است که زیر مجموعة نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور بوده به صورت مستقل مبادرت به چاپ کتاب بریل می‌نماید.
5) استودیو ضبط صدا :
استودیو نیز در اصل زیر مجموعه کتابخانة گویا می‌باشد که شامل اتاقک آکوستیک، دستگاه پردازش گر صدا و میکروفون حرفه ای می‌باشد. استودیو ضبط برای گویا کردن کتابها توسط گویندگان کتابخانه استفاده می‌گردد. در حال حاضر کیفیت ضبط صدا در کتابخانه از کیفیت ضبط در رادیو قم بالاتر است.
ضبط در کتابخانه در شرایط استودیو یعنی توسط دو باند انجام می‌گیرد اما در رادیو قم ضبط به صورت مونو و با یک باند انجام می‌شود. نرم افزار ضبط صدا در این کتابخانه Adobe Audiotion نام دارد.
لازم به یادآوری است که : کارگروه بخش نابینایان کتابخانه‌های عمومی نهاد در سراسر کشور، در تاریخ 19 الی 21 بهمن ماه سال 1389 کارگاه 3 روزه ای با عنوان آشنایی با نرم افزار ها و سخت افزار های مخصوص نابینایان، به منظور آشنایی و آموزش هر چه بیشتر کتابداران با نحوه برخورد صحیح با معلولین بخصوص نابینایان برگزار نمود که کتابدارانی از 4 استان تحت پوشش در این کارگاه شرکت داشتند. روز اول این کارگاه شامل همایشی با عنوان مهارتهای ارتباط با معلولین به ویژه نابینایان بود.
در پایان بر خود لازم می‌دانم از همراهی و مساعدت جناب آقای عبدلی مدیر کتابخانه الکترونیک بخش نابینایان کتابخانه عمومی آیت الله خامنه‌ای کمال تشکر را بنمایم که بنده را در فراهم آوردن این مجموعه یاری نمودند. برای ایشان و همه دوستان آرزوی سلامتی و موفقیت دارم.

مأخذ: موحدی، بنت الهدی. معرفی بخش نابینایان کتابخانه آیت الله خامنه‌ای. فصلنامه دانش شناسی انجمن علمی دانشجویی کتابداری و اطلاع رسانی دانشگاه پیام نور قم، شماره 8، بهار و تابستان 1390، ص 68-72٫

در مراسم جشنی که به منظور تجلیل از فعالان، خیرین و مددجویان بهزیستی استان قم با حضور حجت الاسلام و المسلمین بنایی، نماینده مجلس شورای اسلامی و سایر مسئولین استانی در روز پنجشنبه20 مرداد 90 در محل کتابخانه برگزار شد، حسن عبدلی، مسئول بخش نابینایان کتابخانه آیت ا… خامنه ای به عنوان مدد جوی نمونه استانی معرفی شد.

حسن عبدلی، در این مراسم، هدیه خود را جهت تهیه منابع نابینایان به کتابخانه آیت ا… خامنه ای اهدا کرد و گفت: با توجه به کمبود شدید منابع ویژه نابینایان، توجه و عنایات بیش از قبل مسئولین جهت تهیه منابع مورد نیاز این قشر، مایه دلگرمی آنان خواهد بود و مسیر پیشرفت و ترقی برای آنان هموار می گردد.

هدیه این جشن را به اعضای روشندل کتابخانه آیت ا… خامنه ای اهدا می کنم تا بخش ناچیزی از نیازهای مطالعاتی آنان از این طریق تامین شود.

وی یکی از نیازهای اصلی جهت تامین کتابهای مورد نیاز نابینایان را چاپگر بریل دانست و گفت: در آخرین سفر دبیرکل نهاد کتابخانه های عمومی کشور، ایشان در خصوص خرید چاپگر بریل و تهیه کتاب های روشندلان کشور قول مساعدت دادند که امیدواریم به زودی این امر تحقق پیدا کند و بخشی از مشکلات برطرف گردد.

درحال حاضر، بخش نابینایان کتابخانه آیت ا… خامنه ای، به عنوان اولین کتابخانه در کشور به تولید کتابهای برجسته تصویری اقدام نموده است که تا به حال دو عنوان کتاب برجسته تصویری چاپ شده است و سه عنوان در حال آماده سازی است.

از کتاب های تولیدی دیگر این بخش می توان به 25 عنوان کتاب گویا و 27 عنوان کتاب بریل اشاره کرد و 10 عنوان کتاب کودک نیز به صورت بریل در حال چاپ می باشد.

گفتنی است، بخش نابینایان کتابخانه آیت ا… خامنه ای در سال 1384 راه اندازی شد و در حال حاضر با دارا بودن 3هزار عنوان کتاب گویا و 1746 نسخه کتاب بریل به ارائه خدمات به روشندلان استان می پردازد

یک هزار و پانصد کتاب به خط بریل در قم

مصاحبه با حسن عبدلی*

مسئول بخش نابینایان کتابخانه‌ی آیت‌الله خامنه‌ا‌ی قم از وجود یک‌هزار و 555 نسخه کتاب به خط بریل و با 450 عنوان در این کتابخانه خبر داد.
در حال حاضر 234 نفر در گروه سنی 9 تا 17 سال از خدمات کتابخانه استفاده می‌کنند.
وی منابع دانشگاهی موجود در کتابخانه نابینایان قم را مربوط به رشته‌های الهیات، مترجمی زبان، حقوق و ادبیات دانست و گفت: این کتابخانه در صورت تقاضای دانشجویان، منابع درسی آنها را به کتاب تبدیل کرده و در اختیارشان قرار می‌دهد.
با توجه به شرایط جسمی نابینایان، نرم‌افزارهای گویایی تهیه شده و زمینه استفاده از این نرم‌افزارها در محیط کتابخانه برای نابینایان فراهم شده است.
بخش گویای این کتابخانه با هزار و 300 عنوان کتاب که 800 عنوان از آن به صورت شنیداری است، در اختیار مراجعه‌کنندگان قرار دارد.

3 هزار نوار کاست در این کتابخانه وجود دارد این نوار کاست‌ها در آینده‌ای نزدیک به سی‌دی تبدیل شده و در دسترس علاقه‌مندان قرار می‌گیرد. حسن عبدلی در گفتگو با فارس در قم اظهار داشت: در صورتی که این افراد تمایل داشته باشند، اطلاعات این سی‌دی‌ها بر روی گوشی موبایل آنها ذخیره می‌شود تا همواره در دسترس آنها قرار گیرد.
در راستای ارائه خدمات مطلوب به جامعه نابینایان، امکانات ویژه‌ای برای استفاده آنها از فضای کتابخانه فراهم کرده‌ایم.
کاغذهای ویژه برای نابینایان، نوار خام، پرینتر مخصوص چاپ خط بریل، نرم‌افزارهای ترجمه‌ساز و … را از امکانات موجود در این کتابخانه است.
زیارتنامه حضرت معصومه (س)، زیارتنامه امین‌الله و سه جلد کتاب شعر از قیصر امین‌پور با خط بریل به چاپ رسیده و به ‌زودی در اختیار نابینایان قرار می‌گیرد.
کتابخانه نابینایان همچنین به دستگاه «به دید» به منظور درشت‌نمایی مطالب برای افراد کم‌بینا و دستگاه برجسته‌ساز برای افراد نابینا مجهز شده است.
در راستای توانمندسازی افراد نابینا و کم‌بینا به فناوری روز از سوی اداره‌کل بهزیستی استان قم دوره‌های آموزش کامپیوتر برای نابینایان و کم‌بینایان در سطوح مقدماتی و پیشرفته برگزار می‌شود.
با توجه به اینکه دستگاه‌های خریداری شده برای نابینایان بسیار گران قیمت است، امکان مجهزکردن تعداد بیشتری از کتابخانه‌های شهر قم به این سیستم‌ها وجود ندارد و البته اگر مسئولان استان اعتبارات لازم را به این امر اختصاص دهند، ما شاهد ارائه خدمات بهتری به جامعه نابینایان هستیم.
حضور فعالانه کتابخانه نابینایان استان در نمایشگاه کتاب امسال مطلوب بوده و کتابخانه نابینایان استان قم از نظر منابع و تجهیزات در لیست برترین کتابخانه‌های کشور قرار گرفته است

*حسن عبدلی از فعالان در عرصه خدمات به معلولین به ویژه نابینایان است وچند سالی است مسئول بخش نابینایان کتابخانه آیت اللّه خامنه ای در قم می باشد. این مصاحبه به تاریخ 3تیر ماه 1388 در سایت کتاب نیوز قرار گرفت

آموزش خط بریل در قم

علی فریدونی کتابخانه‌های عمومی استان قم در مصاحبه به خبر گزاری مهر اعلام کرد:

در راستای ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی و کمک به سواد‌آموزی روشندلان استان قم، دوره آموزش بریل نویسی در بخش نابینایان کتابخانه آیت الله خامنه‌ای قم برگزار شد.
این دوره آموزشی شامل الفبای بریل، اعداد و اعراب عربی می‌باشد و البته در صورت درخواست روشندلان خط لاتین نیز به آنان آموزش داده می‌شود.
در این دوره آموزشی حس لامسه روشندلان قمی طی یک دوره مقدماتی تقویت شده و سپس جهت آموزش خط بریل آماده می‌شوند. ضمن آن که طول دوره با توجه به تقویت سریعتر حس لامسه‌ی افراد بین 3 ماه تا یک سال متغیر است.
وی در خاتمه اظهار داشت: بخش نابینایان کتابخانه آیت الله خامنه‌ای قم در حال حاضر دارای 2 هزار و 50 منبع بریل و گویا می‌باشد و به 260 نفر روشندل نیز ارائه خدمات می‌دهد.

خبر گزاری مهر، 25 فروردین 1389

بازدید کارکنان کتابخانه دانشگاه از کتابخانه عمومی حضرت آیه الله خامنه‌ای

دوشنبه, 07 شهریور 1390

روز یک‌شنبه ششم شهریور، جمعی از کارکنان کتابخانه تخصصی دانشگاه ادیان و مذاهب از فعال‌ترین کتابخانه عمومی قم بازدید کردند. کتابخانه حضرت آیت الله خامنه ای زیر نظر اداره کل کتابخانه های عمومی استان قم مشغول به کار است که به دلیل استقبال چشم‌گیر دانشجویان، مسئولان قصد توسعه ساختمانی‌اش را دنبال می‌کنند.

سرکار خانم رمضانی مدیر کتابخانه در توضیحاتی تعداد اعضای کتابخانه را پنج هزار عضو فعال عنوان کردند که از میان آنها، 1800نفر عضو کودک و نوجوان و بقیه اعضا دانشجو می‌باشند. بخش نابینایان نیز 270 عضو دارد که دویست عضو آن از استان قم و بقیه اعضا از شهرستان‌های دیگرند. بخش نابینایان یکی از فعال‌ترین بخش‌های کتابخانه محسوب می‌شود که مجهز به یک استودیوی ضبط صدا برای تولید آثار صوتی آموزشی و دو دستگاه چاپ‌گر مخصوص بریل برای تهیه و نشر آثار مکتوب نابینایان است.

مخزن کتاب‌ها نیز به دو بخش اصلی و مرجع تقسیم شده است. بخش اصلی قفسه بسته و بخش مرجع باز می‌باشد. بخش کتب اصلی از پنجاه و نه هزار عنوان برخوردار است و بخش مرجع شامل کتب دایره المعارف و فرهنگ لغات، نیز مجهز به چند دستگاه جستجوگر متصل به اینترنت و آرشیو دیداری شنیداری می‌باشد. مسئول این بخش، عهده‌دار مشاوره اعضا و مراجعه‌کنندگان نیز می‌باشد.

مدیریت کتابخانه تخصصی دانشگاه ضمن اعلام همکاری با کتابخانه مذکور برای کارکنان کتابخانه حضرت آیت الله خامنه‌ای آرزوی سربلندی و پیروزی می‌کند  
تاریخ ثبت در بانک 23 اردیبهشت 1395