کد cb-10146  
نام محمد بن قاسم ابوالعینا  
پیشه و عنوان شاعر و از مشاهیر ادبای روزگار عباسیان  
ملیت ایرانی (اهواز)  
سال تولد 191قمری  
تاریخ درگذشت 283قمری  
نوع معلولیت نابینا  
رشته و تخصص شعر و ادبیات  
متن زندگی نامه ابوالعیناء (190یا191ـ282یا283هـ.ق.)
او محمدبن قاسم بن خلاّدبن یاسر اهوازی است که در شهر اهواز تولد و در شهر بصره رشدونمویافت. وی از مشاهیر ادبای روزگار عباسیان و فردی تیزهوش و حاضرجواب بود و نزد اصمعی ابوعبیده معمربن المثنی ابوزید انصاری و عتبی تلمّذ کرد. در چهل سالگی نابیناشد و پنجاه سال دیگر زندگی را در نابینائی گذراند. او در این رابطه چنین سروده:
إن یأخُذِ اللّهُ مِن عَیْنیَّ نُورَهُما فَفی لِسانی وسَمْعی مِنْهُما نُورُ
قلبٌ زَکِیٌّ وعَقْلٌ غَیْرُ ذی خَطَل وفی فَمِی صارِمٌ کَالسَّیْفِ مأثُورُ(1)

در کودکی حافظ قرآن شد و در سنین بالاتر گفتار آتشین و گزنده ای داشت. وی به شاعر دربار متوکل (علی بن جهم) که از امام علی و شیعیان بدگویی می کرد ـ ناسزا می گفت. در باب ولادت امام عسکری در کافی خبری مبنی بر این که ایشان امامی مذهب و مورد لطف امام یازدهم بوده موجود است.
ابوالعیناء شعر نیز می سرود. نمونه اشعارش در (معجم الادباء) جلد هیجدهم صفحه302 به بعد در 42بیت آمده و ابن ندیم دیوان او را دیده است.
نوادر ظریفه و وقایع ملیحه بسیاری دارد سخنانی کم نظیر و ظریف گفته و سرگذشت های ملیحِ بسیاری نوشته است که از بعضی از آن ها گرایش او به تشیّع برمی آید.(1) گفتنی است که (ابن ابی طاهر طیفور) سخنانِ کم نظیر او را جمع کرد و کتاب (اخبار ابوالعیناء) نامید; ولی همچون (دیوان ابوالعیناء) از میان رفت. ظاهراً (صاحب بن عباد) نیز (اخبار ابوالعیناء) را گردآوری کرده است. ما نیز در پایان همین کتاب به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد.
منبع: دانشوران روشندل (نوشته ناصر باقری بیدهندی)  
تاریخ ثبت در بانک 7 شهریور 1395  
فایل پیوست
تصویر