کد jr-46143  
عنوان اول سرنوشت عطاءاللّه مقدسی  
نویسنده مریم قاسمی  
عنوان مجموعه آسیب‌شناسی آموزش و پرورش استثنایی  
نوع کاغذی  
ناشر انتشارات توانمندان  
سال چاپ 1398شمسی  
شماره صفحه (از) 132  
شماره صفحه (تا) 138  
زبان فارسی  
متن
توضیح
در آبان ماه 1387 در منطقه ده تهران حادثه مهمی رخ داد. عطاءاللّه مقدسی دانش‌آموز دارای معلولیت است و با اجازه گرفتن از اداره آموزش و پرورش در مدرسه عادی و غیرانتفاعی خاتم‌الانبیاء ثبت‌نام کرد.
اما معلمش بنای ناسازگاری را با او گذاشت و مدعی شد که او فقط معلولیت جسمی ندارد بلکه معلولیت ذهنی هم دارد. فشارهای مدیریت مدرسه بر عطاءاللّه و مادرش آن‌قدر افزایش یافت که منجر به بیمار شدن و بستری شدن او در بیمارستان گردید و بالاخره او را از مدرسه اخراج کردند. با اینکه کارشناسان بهزیستی اعلام کرده بودند که عطاءاللّه فقط معلولیت جسمی در ناحیه پا دارد و از نظر ذهنی از بهره هوشی خوبی برخوردار است.
این حادثه بازتاب‌هایی داشت و رسانه‌ها مطالبی را منتشر کردند. اما بعداً فراموش شد و کسی پیگیری نکرد. اینکه عطاءاللّه چه سرنوشتی پیدا کرد؟ آیا درس و مدرسه را رها کرد و بیمار و افسرده در کنج خانه رها گردید؟ یا نه؟
کسی از سرنوشت او چیزی نمی‌داند و امید است خانواده و خودش درباره وضعیتش بعد از ده سال اعلام نظر کنند.
اما مجدداً اخیراً یعنی در سال 1397 حوادثی مثل حادثه سال 1387 رخ داد و عده دیگری از معلولین از مدارس در برخی شهرها اخراج شدند. لذا درصدد برآمدیم تا اسناد مربوط به حادثه عطاءاللّه را مجدداً منتشر کنم تا موجب درس‌آموزی گردد. سه گزارش در رسانه‌ها در سال 1387 منتشر شده که عیناً می‌آورم.

گزارش یکم
اظهارات مادر عطاءاللّه مقدسی
بررسی مدارک پزشکی عطاءاللّه مقدسی دانش‌آموز معلول اخراجی یکی از مدارس منطقه 10 تهران نشان می‌دهد که این کودک فقط از ناحیه پا دچار معلولیت جسمانی است و از بهره هوشی بالایی برخوردار است.
به گزارش خبرنگار مهر، این کودک به آسانی آیه‌های قرآن را تلاوت می‌کند و شعرهای کتاب مدرسه‌اش را با صدای بلند و رسا برای ما می‌خواند تا به ما ثابت کند تا از هر کودکی سالم‌تر است.
مادر این دانش‌آموز نیز با انتقاد از نگاه مسئولان آموزش و پرورش به معلولان به خبرنگار مهر می‌گوید: با وجود اینکه در شناسنامه سلامت فرزندم تأکید شده که عطااللّه فقط از معلولیت جسمانی رنج می‌برد اما مدیر مدرسه به آسانی عنوان می‌کند که شناسنامه سلامت کودک را قبول ندارد. در اینجا نخست اظهارات مادر عطاءاللّه و سپس نظر علی اصغر یزدانی رئیس آموزش و پرورش شهر تهران و در ادامه دیدگاه محمودنژاد مدیر انجمن دفاع از حقوق معلولان را می‌آورم.

اظهارات خانم مقدسی و آقای یزدانی
خانم مقدسی مادر عطاءاللّه مقدسی درباره وضعیت فرزندش تصریح کرد: مدیر مدرسه عنوان می‌کند که فرزندم ناشنوا است در حالی که فقط دچار اندکی تورم گوش است که با دارو قابل درمان است و از سوی دیگر از نحوه نوشتن فرزندم انتقاد می‌کنند در حالی که فرزندم به آسانی مشق‌های شب خود را می‌نویسد و مشکلی در این خصوص ندارد و نمی‌دانم این بهانه‌ها به چه علت است.
این همه در حالی اتفاق می‌افتد که علی‌اصغر یزدانی، رئیس آموزش و پرورش شهر تهران در گفتگوی صبح امروز خبرنگار مهر با وی مدعی شده بود: "عطاءاللّه مقدسی" بدون ارائه مدارک سنجش در دبستان غیر انتفاعی خاتم‌الانبیا مراجعه و ثبت‌نام کرده است و معلم وی با پی بردن به معلولیت جسمی، حرکتی و ذهنی شدید این دانش‌آموز مدیر دبستان را در جریان این موضوع گذاشته است.

نظر آقای محمودنژاد
طی گزارش مدیر مدرسه این دانش‌آموز دچار یک بیماری شدید در ناحیه سر خود است افزود: بعد از این جریانات به دانش‌آموز پیشنهاد شده که در مدرسه استثنایی ادامه تحصیل دهد که والدین وی نیز این پیشنهاد را پذیرفته و قرار است این دانش‌آموز به مدرسه استثنایی برود.
در این باره مدیرعامل انجمن دفاع از حقوق معلولان در گفتگو با خبرنگار مهر با انتقاد از نگاه آموزش و پرورش به دانش‌آموزان معلول می‌گوید: متأسفانه برخی از مسئولان آموزش و پرورش نگاه انسانی به معلولان عادی ندارند و در بعضی موارد به گونه‌ای می‌خواهند همچون قرون وسطی معلولان را ایزوله کنند.
علی همت محمود نژاد به جمعیت 92 هزار نفری دانش‌آموزان معلول در کشور اشاره می‌کند و می‌افزاید: بیش از 50 درصد این دانش‌آموزان به اجبار به مدارس استثنایی پناه آورده‌اند در حالی که امکان تحصیل در مدارس عادی را نیز دارند.
مدیر مدرسه عنوان می‌کند حاضر است زمینه درس خواندن این دانش‌آموز را در منزل فراهم کند، اما ما معتقد هستیم تدریس در انزوا به دردهای یک معلول اضافه می‌کند.
وی با تأکید بر اینکه معلولان باید مهارت و توانمندی‌ها را در جامعه کسب کنند افزود: آموزش و پرورش باید محیط را برای تحصیل دانش‌آموزان معلول فراهم کند.
جمعیت دفاع از حقوق معلولان به طور قاطع از حق قانونی دانش‌آموز اخراجی" عطااللّه مقدسی" حمایت خواهد کرد و در این ارتباط در حال رایزنی با مسئولان آموزش و پرورش هستیم.
سازمان بهزیستی تنها مرجع تشخیص معلولیت است و به اعلام این سازمان "عطااللّه مقدسی" فقط دچار معلولیت جسمانی است.
وی همچنین به تشکیل جلسه‌ای با حضور هیئت بازرسی آموزش و پرورش اشاره کرد و گفت: بناست امروز در جلسه‌ای علت اخراج دانش‌آموز معلول با حضور هیئت بازرسی بررسی شود.

تأملات
متن گزارش فوق بسیار دلخراش و تکان دهنده است. آموزش و پرورش و ریاست آن که باید مدافع اقشار آسیب‌مند باشد و بر اساس قوانین حق سنگ‌اندازی و مانع تراشی ندارد اما در گزارش فوق هست که رئیس آموزش و پرورش به راحتی می‌گوید او باید مدرسه عادی را ترک کند.
ایشان متوجه نیست که با این اقدام چه ضربه هولناکی به روحیه دانش‌آموز و خانواده می‌خورد.

گزارش دوم
ابهامات طرح تحصیل کودکان معلول در مدارس عادی
خبر اخراج یک دانش‌آموز به نام عطاءاللّه مقدسی معلول از مدرسه‌ای غیرانتفاعی در تهران در حالی پخش شد که به گفته رئیس سازمان آموزش و پرورش استثنایی مقرر شده از مهرماه سال جاری با اجرای طرح فراگیر، دانش‌آموزان استثنایی در هفت استان کشور در مدارس عادی به تحصیل بپردازند. طباطبایی رئیس سازمان آموزش استثنایی کشور در خردادماه سال جاری از اجرای این طرح در 28 مدرسه هفت استان کشور به صورت آزمایشی خبر داده بود؛ نیز مجید قدمی رئیس سابق سازمان آموزش و پرورش استثنایی تیرماه سال گذشته از اجرای همین طرح با همین عنوان برای اولین بار در ایران خبر داده بود. از سوی دیگر در حالی که ایران بر اساس تعهدنامه AIF باید تا سال 2015 آموزش کودکان استثنایی را در کنار دانش‌آموزان عادی محقق سازد، اما رئیس انجمن دفاع از معلولان اعلام کرده است: «در حال حاضر از 92 هزار دانش‌آموز معلول در کشور، 50 درصد آنان به دلیل دیدگاه نامناسب مدیران امکان تحصیل در مدارس عادی را ندارند.» از طرح‌هایی که وزارت آموزش و پرورش از زمان وزارت مرتضی حاجی دنبال می‌کرد، تحصیل دانش‌آموزان استثنایی در کنار دانش‌آموزان عادی بود. یکی از دغدغه‌های وزارت آموزش و پرورش برای تأخیر در اجرای این طرح، ناآشنایی معلمان و مدیران مدارس عادی با نحوه برخورد و آموزش این دانش‌آموزان بوده است. هر چند گمان می‌رفت قبل از اعلام اجرای طرح تحصیل دانش‌آموزان استثنایی در مدارس عادی، در زمینه آموزش مدیران و معلمان نیز اقداماتی صورت گرفته باشد. اما این روزها خبر اخراج این دانش‌آموز بار دیگر توجه را به سمت آموزش کودکان استثنایی و معلول جلب کرده است. رئیس انجمن حمایت از حقوق معلولان که خود خبر برخورد مدیر یکی از مدارس منطقه 10 تهران با یک دانش‌آموز معلول جسمی حرکتی و اخراج وی از مدرسه را اعلام کرده بود، پس از پیگیری‌های انجام شده برای بازگشت این دانش‌آموز به مدرسه با انتقاد از مدیرکل آموزش استثنایی گفت: «انتقادی که به مدیرکل آموزش استثنایی دارم این است که چرا امکان حضور دانش‌آموزان معلول در مدارس عادی فراهم نیست.» محمودنژاد افزود: «متأسفانه در این رابطه نباید به مناسب‌سازی محیط اکتفا کرد بلکه باید با همکاری مسئولان و سازمان‌های مختلف به خصوص بهزیستی و وزارت رفاه و همچنین رسانه‌ها نسبت به مناسب‌سازی فکری اقدام کنیم. حادثه اخراج دانش‌آموز معلول از مدرسه به ما نشان داد کارهای زیادی برای مناسب‌سازی فکری وجود دارد که باید انجام شود و این امر عامل مهمی است تا معلولان بتوانند در محیط‌های عادی همچون تمامی مردم به تحصیل بپردازند.» البته انجمن حمایت از حقوق معلولان در مورد اخراج این دانش‌آموز به وزیر رفاه نامه نوشته و خواستار پیگیری وی شده بود هرچند این نامه با هیچ اقدام و واکنشی مواجه نشده است. علی همت محمودنژاد افزود: «در حالی مدارس به یکی از پر معضل‌ترین اماکن تردد معلولان تبدیل شده است که بر اساس قانون جامع حمایت از حقوق معلولان مصوب مجلس شورای اسلامی و موازین قانونی کنوانسیون حقوق معلولان که به امضای دولت ایران نیز رسیده است تمامی مدارس کشور باید امکانات لازم برای تحصیل دانش‌آموزان معلول را داشته باشند.»

دیدگاه رئیس انجمن حمایت از حقوق معلولان
علی همت محمودنژاد رئیس انجمن حمایت از حقوق معلولان درباره موضوع برخورد با یک دانش‌آموز دارای معلولیت گفت:
«انتظار می‌رود در مدارس به خصوص مدارسی که دانش‌آموزان معلول در آن تحصیل می‌کنند مشاوری برای راهنمایی و رفع مشکلات معلولان موجود در نظر گرفته شود.» اخراج عطاءاللّه مقدسی در حالی رخ داده است که گواهی سلامت این دانش‌آموز معلول نشان می‌داد وی می‌تواند در مدارس عادی تحصیل کند؛ اما مدیر مدرسه با این امر موافق نبوده است. عطاءاللّه در طرح سنجش شرکت کرده و پزشکان و متخصصان سلامت وی را تأیید کرده‌اند، همچنین در کارتی که سازمان بهزیستی برای این دانش‌آموز صادر کرده برای وی تنها معلولیت جسمانی عنوان شده و هیچ‌گونه مطلبی مبنی بر معلولیت و ناتوانی ذهنی ارائه نداده است. در شناسنامه سلامت این دانش‌آموز تأکید شده عطاءاللّه فقط از معلولیت جسمانی رنج می‌برد اما مدیر مدرسه با اعلام اینکه شناسنامه سلامت وی را قبول ندارد، هفته قبل وی را از مدرسه اخراج کرده بود. پس از انتشار خبر اخراج این دانش‌آموز، علی‌اصغر یزدانی رئیس آموزش و پرورش شهر تهران در گفت‌وگو با مهر مدعی شده بود: «عطاءاللّه مقدسی بدون ارائه مدارک سنجش در دبستان غیرانتفاعی... مراجعه و ثبت‌نام کرده است و معلم وی با پی بردن به معلولیت جسمی، حرکتی و ذهنی شدید این دانش‌آموز مدیر دبستان را در جریان این موضوع گذاشته است.» وی افزوده بود: «بعد از این جریانات به دانش‌آموز پیشنهاد شده در مدرسه استثنایی ادامه تحصیل دهد که والدین وی نیز این پیشنهاد را پذیرفته و قرار است این دانش‌آموز به مدرسه استثنایی برود. مدیر مدرسه نیز عنوان می‌کند حاضر است زمینه درس خواندن این دانش‌آموز را در منزل فراهم کند، اما ما معتقد هستیم تدریس در انزوا به دردهای یک معلول اضافه می‌کند.» هرچند با پیگیری‌ها و رایزنی‌های صورت گرفته، سرانجام مدیران آموزش و پرورش منطقه 10 تهران با بازگشت دانش‌آموز معلول اخراج شده از یکی از مدارس این منطقه به محل تحصیل سابق خود موافقت کردند، اما راجع به چگونگی اجرای طرح فراگیر و ادامه تحصیل دانش‌آموزان استثنایی در مدارس عادی، سوال‌های زیادی بی‌پاسخ مانده است.

گزارش سوم
ضرورت دخالت رئیس سازمان بهزیستی و وزیر رفاه
‪در پی افزایش فشارهای روانی مسئولان یک مدرسه بر یک کودک معلول و خانواده‌اش، مدیرعامل انجمن دفاع از حقوق معلولان خواستار واکنش وزیر رفاه آقای مصری و رئیس سازمان بهزیستی آقای فقیه شد‬‬‬‬‬‬‬‬‬‬.‬‬‬‬‬‬
علی همت محمود نژاد روز چهارشنبه در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا ضمن تقبیح رفتار نامناسب مسئولان این مدرسه در رفتار با این کودک و مادرش گفت:
متأسفانه مدیران مدارس هیچ آگاهی نسبت به این قشر از جامعه نداشته و بعضاً با برخوردهای ناشایست موجبات تشدید مشکلات کودکان معلول را فراهم می‌آورند.
مدیرعامل انجمن دفاع از حقوق معلولان با اشاره به لزوم توجه به بحث آموزشی جریان غالب ادامه داد: جریان غالب می‌گوید حضور کودکان معلول در کنار کودکان سالم باعث افزایش سازگاری، اعتماد به نفس و کاهش اضطراب آنان می‌شود و حس نوع‌دوستی و کمک به دیگران را در کودکان سالم تقویت می‌کند.
وی پیشنهاد کرد: مدیران مدارس و معلمان، واحدهای درسی کودکان استثنایی را بگذرانند تا دیدگاهشان نسبت به کودکان معلول تغییر کند.
عطاءاللّه مقدسی معلول جسمی حرکتی که هفت ساله است به دلیل افزایش فشارهای روانی ناشی از برخورد مسئولان مدرسه غیرانتفاعی خاتم‌الانبیاء شب گذشته به دلیل تشنج راهی بیمارستان مفید شریعتی شد.
لیلا مقدسی مادر این کودک هفت ساله نیز در گفتگو با خبرنگار ایرنا از ادامه رفتارهای نامناسب مدیر، ناظم این مدرسه خبر داد و گفت: به رغم داشتن نامه از آموزش و پرورش مسئولین این مدرسه از حضور من در کلاس برای کمک به فرزندم جلوگیری کرده‌اند.
وی با اشاره به رفتار توهین‌آمیز مدیر این مدرسه با او و فرزندش ادامه داد: متأسفانه این مسائل باعث شده است علاوه بر بستری شدن فرزندم در بیمارستان، تمایلش را برای درس خواندن از دست بدهد، وی مرتباً می‌گوید دیگر به مدرسه نمی‌روم.
مدیر این دبستان پیشتر خواستار انتقال این کودک به مدرسه دیگری شده بود که با دخالت بازرسان آموزش و پرورش و رد وجود مشکل ذهنی در کودک، مقرر شد کودک در این مدرسه ادامه تحصیل دهد.  
تاریخ ثبت در بانک 19 تیر 1400