مقاله مجموعه

کد jr-45308  
عنوان اول ورزش  
عنوان دوم فعالیتهای ورزشی ناشنوایان  
نویسنده بتول صلواتی  
عنوان مجموعه دانشنامه ناشنوایان (دانا) ـ جلد سوم  
نوع کاغذی  
ناشر موسسه فرهنگی هنری فرجام جام جم  
سال چاپ 1388شمسی  
شماره صفحه (از) 1300  
شماره صفحه (تا) 1302  
زبان فارسی  
متن ورزش، فعالیتهای ورزشی ناشنوایان.
شرکت ناشنوایان در فعالیتهای ورزشی, پیشینه‌ای دیرین دارد. در بسیاری از کشورها، مراکز ورزشی ناشنوایان در رشته‌های گوناگون شکل گرفته است. حتی آنان در مسابقات و رقابتهای ورزشی به پیروزیهای بالایی دست یافته‌اند.
فعالیتهای ورزشی ناشنوایان در دو سطح عمومی و حرفه‌ای بوده است. آنان در بسیاری از رشته‌های ورزشی به مدارج عالی دست یافته‌اند.
مسابقات قهرمانی ناشنوایان در ایران از 1346 پا گرفت و هر سال رقابتهای آنان در رشته‌های مختلف جریان داشت. برای نمونه در شهریورماه 1359، مسابقات قهرمانی ناشنوایان در رشته‌های کشتی، دو و میدانی، پرتاب وزنه، پرتاب نیزه، فوتبال، والیبال، واترپلو، و شنا برگزار شد.
تأسیس فدراسیون ورزشی ناشنوایان در ایران, نقش فراوانی در گسترش ورزش در بین ناشنوایان داشت. موفقیت ناشنوایان در ورزشهای المپیک، موجب توجه بیشتر مدیریت المپیک جهان به ناشنوایان شد و آنان توانستند در رشته‌های مختلف موفقیت به دست آورند.
پیشینه جهانی ورزش ناشنوایان: نیاز به ورزش و تأثیر سلامتی آن در معلولان بسیار بیشتر از افراد سالم احساس می‌شود. ورزش، معلول را به سطح جامعه می‌کشاند و آنان را مستقل می‌سازد.
امروزه معلولان در سطح گسترده‌ای در فعالیتهای اجتماعی و مسابقات شرکت دارند و هویت خود را به جامعه شناسانده‌اند. هم اکنون صد سال از ابداع ورزشهای معلولان گذشته است. قرن هجدهم و نوزدهم زمانی بود که تأثیر ورزش در سلامت معلولان کاملاً شناخته شده بود.
پس از جنگ جهانی اول، فیزیوتراپی و ورزش درمانی به اندازه اورتوپدی و جراحی اهمیت یافته بود. در 1888 کانون ناشنوایان در برلین آغاز به کار کرد. سازمان جهانی ورزش ناشنوایان در 1922 تأسیس شد، ولی ناشنوایان با دیگر معلولان همراه نشدند و هم اکنون مسابقات جهانی مربوط به خود را با نام مسابقات خاموش برگزار می‌کنند. پس از جنگ جهانی دوم به دلیل شمار بسیار معلولان جنگی، ورزشهای معلولان جسمی‌ـ حرکتی پا به عرصه وجود گذاشت.
در تحقیقاتی که برای سلامتی این افراد انجام شد، مشخص گردید که ورزش یکی از بهترین درمانهای معلولیت است. در 1944 دکتر لودویگ گاتمن، براساس درخواست دولت بریتانیا در بیمارستان استوک مندویل, یک مرکز جراحی نخاعی تأسیس کرد. در این مرکز، ورزش یکی از درمانهای موثر معلولان به شمار می‌آمد.
ورزش‌درمانی قدم اول برای ابداع ورزشهای معلولان بود که سپس به مسابقات و رقابتهای ورزشی انجامید. در 28 جولای 1948، روز افتتاحیه بازیهای المپیک 1948 در لندن، روز افتتاح بازیهای استوک مندویل نیز بود و آن روز آغاز ورزشهای با ویلچر شکل گرفت. در 1952، مردان کهنه سرباز دانمارکی به ورزش معلولان پیوستند و کمیته رقابتهای بین‌المللی استوک مندویل را تأسیس کردند.
در 1960، تحت نظارت و حمایت فدراسیون جهانی سربازان قدیمی، گروه تحقیقی بین‌المللی ورزش معلولان برای مطالعه و تحقیقات ورزش معلولان تأسیس شد و سپس در 1964 به افتتاح سازمان جهانی ورزش معلولان ختم گردید. هدف این سازمان, آن بود که تمامی انواع ورزشهای معلولان را در برگیرد و به عنوان یک کمیته هماهنگ‌کننده فعالیت داشته باشند. در 1986 سازمان جهانی ورزش ناشنوایان و سازمان جهانی معلولان ذهنی به یکدیگر پیوستند، اما معلولان ناشنوا هنوز سازمان مستقل و استقلال خود را نگه داشته بودند.
به هر حال کشورهای عضو خواستار حضور بیشتر و داشتن نماینده بیشتر در سازمانها شدند که در پایان، به تأسیس موسسه مردمی در 1989 انجامید و تا امروز تنها سازمان چند منظوره رشته‌های ورزشی معلولان در جهان است.
ناشنوایان امریکا در رشته‌های مختلف پیشرفتهایی کسب کرده‌اند و اساساً ورزش در این قشر در امریکا نهادینه شده است.
ورزش زنان ناشنوا: همگام با مردان ناشنوا، خانمهای ناشنوا در عرصه ورزش گامهای بلندی برداشته‌اند. در ایران، انجمن ورزش بانوان ناشنوا, مرکزی برای رشد و گسترش ورزش در بین زنان ناشنواست. این انجمن رقابتهای ناشنوایان را سازماندهی و مدیریت کرده است.
اخیراً مشهد میزبان دومین دوره مسابقات شطرنج بانوان ناشنوای سراسر کشور بود، اما به رغم اعلام آمادگی شانزده تیم برای شرکت در این مسابقات، تنها هشت تیم از استانهای کشور در این رقابتها حاضر شدند.
بانوان ناشنوا در رشته‌های شطرنج، والیبال، تنیس روی میز، هندبال، بدمینتون، دو و میدانی فعال هستند، اما مشکل عمده ورزشکاران در استانها، کمبود امکانات ورزشی است. برای نمونه، سالنهای ورزشی را به بخش خصوصی اجاره داده‌اند و در نتیجه ورزشکاران ناشنوا، سالنی برای تمرین در اختیار ندارند.
در 1381، چهارده تیم از ناشنوایان در رقابتهای شطرنج دهه فجر حضور داشتند و به پیروزیهایی دست یافتند.
مهم‌ترین مسئله، فقدان سالن ورزشی ناشنوایان است. البته، این درباره والیبال بیشتر احساس می‌شود؛ زیرا شطرنج و تنیس روی میز را می‌توان در فضای موجود نیز انجام داد، اما اجاره کردن سالن والیبال هزینه می‌خواهد که در توان استانها نیست.
طبق ماده 155، باید تمام امکانات به بخش خصوصی واگذار شود و از آنجا که با اجرای این ماده, ورزش در اکثر سطوح با اُفت بسیاری رو به رو شد. آن قانون اصلاح و در قالب ماده 188 اجرا شد.
با این تحول، اگر چه ورزشکاران بهتر و بیشتر می‌توانند از خدمات استفاده کنند، همچنان کمبود وجود دارد. برای نمونه، به رغم آنکه در خراسان در سه رشته ورزشی بانوان ناشنوا فعالیت داشتند، ولی به دلیل عدم دسترس کافی به سالن والیبال، در 1382 ورزشکاران این رشته اعزام نشدند.
امروزه سالن مجهزی در چهارده هزار متر مربع شامل استخر، جکوزی، سالن کشتی و... در تهران برای ناشنوایان احداث شده است که به صورت رایگان خدمات‌دهی می‌کند. در همین راستا، مجموعه‌های مشابه در استانهای آذربایجان شرقی و کرمان و... نیز در دست اجراست.
فدراسیون برنامه‌های برون‌مرزی ویژه بانوان ناشنوا, تلاشهایی برای شرکت بانوان در ورزشهایی که به لحاظ حجاب اسلامی مشکلی ندارد انجام داده و در این زمینه، با کمیته ورزشهای کشورهای اسلامی همکاری داشته است. گفتنی است، در پایان دومین دوره رقابتهای شطرنج بانوان ناشنوای کشور, تیمهای آذربایجان شرقی، خراسان و تهران، مقامهای اول تا سوم را کسب کردند.
در ایران فدراسیون ورزشهای ناشنوایان, متصدی برنامه‌ریزی و رشد ورزشهای ناشنوایان است. به ویژه در عرصه ورزش حرفه‌ای و قهرمانی، اقدامات و برنامه‌ریزیهای جدی انجام داده است.
همچنین کمیته بین‌المللی ورزش ناشنوایان برای هماهنگی در امور ورزشی ناشنوایان و بسترسازی برای رقابت سالم بین آنان پدید آمده است.
مآخذ:
روزنامه کیهان، ش 11091، 2 شهریور 1359، ص 12؛ شکست سکوت، ش 8 (زمستان، 1382)، ص 4-7 و 28؛ ش11 (پاییز 1383), ص 4ـ5 و 7؛ ش 10 (تابستان 1383), ص5ـ7؛
Deaf Heritage, P. 271-315.
بتول صلواتی  
تاریخ ثبت در بانک 18 اردیبهشت 1400