کد jr-40496  
عنوان اول خدمات حقوقی  
عنوان دوم عرضه امکانات و تسهیلات حقوقی به ناشنوایان  
نویسنده لووِل جی میرز  
مترجم لقمان سرمدی  
عنوان مجموعه دانشنامه ناشنوایان (دانا) ـ جلد دوم  
نوع کاغذی  
ناشر موسسه فرهنگی هنری فرجام جام جم  
سال چاپ 1388شمسی  
شماره صفحه (از) 582  
شماره صفحه (تا) 586  
زبان فارسی  
متن خدمات حقوقی، عرضه امکانات و تسهیلات حقوقی به ناشنوایان.
در سالهای گذشته، ناشنوایان به علت مشکلات ارتباطی، نمی‌توانستند مشکلاتشان را نزد وکلا بیان کنند. وکلا نیز، با نامه و لب‌خوانی، درصدد پاسخگویی به مشکلات آنها بودند. در نتیجه، به دلیل مشکلات زبانی، تشویش و ناکامی در ناشنوایان محسوس بود. بیشتر ناشنوایان، به ویژه کسانی که در کودکی پیش از اینکه به زبان بیایند، ناشنوا شدند و مشکلاتی را در نوشتن زبان انگلیسی پیدا می‌کردند. آنان به دلیل نبود وسایل ارتباطی مثل مخابرات، به طور مستقیم نمی‌توانستند با وکیل خود ارتباط برقرار کنند. تا اوایل 1975 هیچ گونه خدمات حقوقی برای پاسخگویی به نیازهای خاص ناشنوایان وجود نداشت.
مرکز ملی ویژه حقوق و ناشنوایان : این مرکز را دانشگاه گالودت تأسیس کرد و از نخستین مراکز ملی حقوقی در امریکاست که با هدف پاسخگویی به مشکلات حقوقی ناشنوایان بنیان‌گذاری شد. معمولاً به دلیل موانع ارتباطی، مسائلی چون شرایط یکسان تحصیلی، استخدام، مراقبتهای بهداشتی، خدمات حقوقی و برنامه‌های دولتی درباره ناشنوایان نادیده گرفته می‌شد. مرکز ملی از 1975، با آموزش حقوق، مساعدت فنی در سطوح ملی و خدمات حقوقی برای ناشنوایان کم درآمد، درصدد حذف موانع ارتباطی ناشنوایان در واشنگتن برآمد. مرکز ملی، کوشش جدی برای تکمیل قوانین رابطهای دولتی داشت. این سازمان همچنین در شکل‌‌دهی تمامی قوانین فدرال برای اجرای قانون توان‌بخشی 1973 کمک کرده است و با توجه به نیازهای ارتباطی ناشنوایان، باعث تغییراتی در سیاستهای داخلی دفاتر نمایندگی فدرال شده است. تمام اعضای مرکز ملی، زبان اشاره را آموختند؛ رابطهایی را به کار گرفتند و قرار شد وسیله‌های ارتباطی، در اختیار ناشنوایان قرار گیرد.
کنفرانسها، کارگاهها و کلاسهای آموزش حقوق: یکی از اهداف اولیه مرکز ملی، تهیه اطلاعات حقوقی برای ناشنوایان است، که این اطلاعات حتی در زندگی روزمره آنان نیز سودمند است. با توجه به پیچیدگیهای قانونی و مشکلاتی که بیشتر ناشنوایان با زبانهای مکالمه ‌مانند انگلیسی دارند، این سازمان تدبیرهایی برای اجرای زبان اشاره به دست ناشنوایان ترتیب داده است. بنابراین، برنامه‌های آموزشی برای معلمان، پرسنل بیمارستانها، قاضیان، وکیلان، کارمندان ادارات، پلیس و کارمندان دادگاهها تدوین و اجرا کرده است. این گونه کارها موجب پیدایش زمینه و موقعیت یکسانی برای همه ناشنوایان در جهت داشتن زندگی فعال و سازنده است که بدین وسیله بتوانند موانع ارتباطی را برطرف سازند. این سازمان یک اصل اساسی را برای پاسخگویی به پرسشهای سازمانها، افراد و مسئولان خدماتی، مقرر کرده است.
برنامه‌های حقوقی برای دانش‌آموزان ناشنوا: پیش از تأسیس این مرکز، شمار وکلای ناشنوا، محدود بود. مرکز ملی درصدد جبران این کمبود برآمد و زمینه‌های اجرای قانون در همه جا را فراهم آورد.
مرکز ملی از 1975، کارگاههای آموزشی با همکاری برخی دانشکده‌های حقوقی برای ارتقای آگاهی حقوقی ناشنوایان دایر کرده است که این کارگاهها دو روز در هفته تشکیل می‌شوند و اطلاعاتی را درباره دانشکده‌های حقوق، در اختیار دانشجویان ناشنوا می‌گذارند. این اطلاعات عبارت‌اند از: آزمون استعداد، تواناییهای شغلی دانشکده و راه تحصیل در این مکان. همچنین به دانشکده حقوق این فرصت را می‌دهد تا در تصورات غلطشان نسبت به تواناییهای ناشنوایان تجدیدنظر کنند. شناخت تواناییهای مجهول ناشنوایان، این امکان را فراهم می‌سازد تا دانشکده حقوق، موقعیتهای یکسانی را برای دانشجویان ناشنوای این دانشکده ایجاد کند. امروزه بیشتر ناشنوایانی که از این دانشکده دانش‌آموخته شده‌اند، از جمله کسانی بودند که با مرکز ملی همکاری داشتند. با وجود این پیشرفتها، باید گامهای لازم بیشتری برای گسترش امکانات برای ناشنوایان دانشکده حقوق و رشته‌های مربوط به آن برداشته شود.
پایگاه خدمات حقوقی: مرکز ملی، بخشی را برای خدمات‌رسانی حقوقی تأسیس کرده است. این بخش، از نخستین پایگاههای خدماتی است که کمکهای حقوقی در اختیار ناشنوایان قرار می‌دهد. دانشجویان دانشگاه گالودت و ناشنوایان کم درآمد حومه شهر واشنگتن، بیشتر از دیگران از خدمات این بخش استفاده کرده‌اند. یکی از وظایف مهم آن، کمک به موکلان مستقل است. بسیاری از نکته‌های مهم زندگی، از جمله قناعت، فهم و درک مصالح دولتی و اطلاعاتی درباره حقوق از سوی این بخش، به موکلان ناشنوا آموزش داده شده است. این مطالب، برای ناشنوایان جوانی چون دانشجویان دانشکده گالودت که درصدد آغاز یک زندگی مستقل‌اند، مهم است. نیازهای مختلف ناشنوایان در زمینه حقوق از طریق این پایگاه به دانشجویان دانشکده منتقل می‌شود و مدیریت دانشگاههایی نظیر جرج واشنگتن و دانشکده حقوق دانشگاه کاتولیک، برای تأمین آن نیازها، برنامه‌ریزیهایی همچون برگزاری رشته‌های درسی خاصی را عملی می‌کنند.
قانونگذاری: یکی از وظایف مرکز ملی، زمینه‌سازی برای تصویب قوانین مورد نیاز است. به همین منظور با نهادهای قانونگذار انجمنها و کمیسیونها و دیگر سازمانهای موظف در این زمینه جلساتی برگزار می‌کنند تا نیازها را بر آنها منتقل کنند. هدف اصلی، وضع قوانینی برای ایجاد جایگاه بهتر برای ناشنوایان است. در پی همین تلاشها بود که پیشرفتهای قابل توجهی در زمینه قوانین مربوط به رابطها صورت گرفته است. هم اکنون رابطها در جلسات دادگاههای مدنی و جنایی، بازجوییهای پلیسی و جلسات اجرایی دادگاهها شرکت می‌کنند و وظایف نسبتاً مبسوط و گسترده‌ای دارند.
بیشتر اوقات در موسسات بیماران روانی، ناشنوایان قربانی عدم تشخیص و عدم درمان و یا سوء درمان شده‌اند. از این رو، مرکز ملی تلاش کرده تا قانون جدیدی را تصویب و اجرا کند تا حقوق ناشنوایانی که مشکلات روانی دارند، تضییع نشود. همچنین، مرکز ملی برای ایجاد روابط و پاسخگویی به نیازهای روانی کم‌شنوایان و خانواده‌هایشان، یک مرکز سلامت روانی را در ایالت مریلند تأسیس کرد. این قانون جدید، الگوی برخی دیگر از کشورها شد.
قانون فدرال: مرکز ملی، همواره شهروندان کم‌شنوا را با جایگاه رسمی قانونگذاری فدرال آشنا کرده است. این مرکز، پاسخگوی درخواستهای مکرر اعضای کنگره برای همکاری تکنیکی در جهت سود رساندن به ناشنوایان است. یک نمونه به و سریع از این همکاری، توانست در بین پنجاه هزار دانش‌آموز کم‌شنوا، برنامه‌های تلویزیون را بیش از پیش قابل فهم‌تر کند و با همکاری مرکز ملی، کنگره با ضبط، ثبت، نمایش و پخش برنامه‌های تلویزیونی داخل مدرسه‌های غیرانتفاعی ناشنوایان، به عنوان قانون حقوق فدرال موافقت کند.
این مرکز، اطلاعاتی را درباره این قانون، بین مدرسه‌ها و معلمان کم‌شنوایان منتشر ‌کرد. بیشتر ناشنوایان به علت فقدان رابط شایسته و حرفه‌ای، از شرکت در جلسات دادگاه ناتوان بودند. بنا به درخواست مجلس، مرکز، اطلاعات و گزارشهایی را به دست آورد که بر اساس آن، در قانون رابطهای دادگاه فدرال، توجه خاصی به کم‌شنوایان می‌شود. طبق این قانون، در جلسات دادگاههای امریکا برای هر ناشنوا یک رابط حرفه‌ای و شایسته منصوب می‌شود. مرکز ملی همچنین با سازمانهای حامی ناشنوایان و جلسات کنگره‌ای مجلس در راه‌اندازی سیستم مخابراتی برای معلولان قانون 1982 همکاری دارد. براساس این قانون، کمیسیون ارتباطات فدرال باید معلولان را در دسترسی به سیستمهای مخابراتی، آسوده خاطر کنند. مفاد این قانون، مستلزم آن است که آن کمیسیون، قانون هماهنگی را بین وسایل کمک‌شنیداری و تلفنهای ضروری تصویب کند.
کارنامه مرکز ملی، نشانگر این است که این مرکز، نقش مهمی را در پاسخگویی به نیازها و درخواستهای شهروندان کم‌شنوا و ناشنوا ایفا کرده است.
فعالیتهای اجرایی: مرکز ملی پیش از هر نهاد دیگر اجرایی، به گونه مطلوبی از حقوق قانونی کم‌شنوایان حمایت می‌کند. این حمایت می‌تواند مناطق محروم تلویزیونی و تلفنی را پوشش دهد. در 1970 زمانی که مناطق گسترده‌ای از کالیفرنیا در آتش می‌سوخت، مقامات با استفاده از بلندگو، رادیو و تلویزیون به مردم هشدار می‌دادند تا به سرعت این مناطق را ترک کنند، اما متأسفانه شماری از ناشنوایان که نمی‌توانستند این هشدارها را بشنوند در آتش ‌سوختند و جان خود را از دست دادند. پیش از اینکه کمیسیون ارتباطات فدرال بتواند کلیه ایستگاههای تلویزیونی را برای نشان دادن اطلاعات ضروری به دست آورد، این مرکز نخستین عملکرد خود را با نوشتن یک دادخواست موفق‌آمیز به اجرا درآورد و با همکاری سیستم پخش همگانی، توانست در دادخواست موفق خود، خط 21 تلویزیون را برای ناشنوایان رزرو کند که در این خط (شبکه) فاصله‌های خالی و عمودی‌ای وجود دارد که برای شرح و توضیح وقایع و برنامه‌ها برای ناشنوایان است. تلویزیون کسانی می‌تواند این سیستم شرح تصویر را نشان دهد که یک وسیله رمزگشایی ویژه را خریداری و نصب کرده باشند. این مرکز کار خود را با سازمانهای حامی ناشنوایان برای افزایش دسترس به برنامه‌های تلویزیونی ادامه می‌دهد.
فناوری جدید و پیشرفته مخابراتی کم‌شنوایان را برای دسترس به خدمات تلفنی توانا می‌کند. مذاکرات مرکز ملی و کمیسیون ارتباطات به تصویب قانونی انجامید که ناشنوایان می‌توانند از سیستم مخابرات ناشنوایان به دفاتر راهنما و دفاتر خرید و فروش دسترس یابند. در مناطقی که سیستم کمیسیون ارتباطات پاسخگوی نیازهای ناشنوایان مصرف‌کننده نیست، مرکز ملی از این سیستم می‌خواهد که در قوانین خود تجدید نظر کند. در گذشته، ناشنوایانی که از سیستم مخابرات ویژه استفاده می‌کردند، به همان اندازه یا شاید بیشتر از شنوایانی که مکالمات راه دور داشتند، هزینه صرف می‌کردند، چرا که نوشتن یک پیغام برای ناشنوایان، حدود پنج تا ده دقیقه وقت بیشتر می‌خواست.
مرکز ملی، برای کاهش قیمتهای درون شهری، برای استفاده‌کنندگان سیستم، تدبیرهایی داشته است. با این کار، انجمنهای ناشنوایان کشور و دیگر گروههای مصرف‌کننده و هیئتهای ناظر بر 36 ایالت، قادر به پایین آوردن قیمتهای درون شهری شدند. در 1981، با همکاری چند مرکز مخابراتی با کمیسیون ارتباطات، قیمتهای مکالمات درون شهری کم‌شنوایان کاهش یافت. این مرکز نیز، همواره خبرهایی را مبنی بر کاهش قیمتهای مکالمات درون شهری برای ناشنوایان پخش می‌کند. همچنین با سازمانهای دیگر نیز، برای کاهش قیمتها همکاری خود را ادامه می‌دهد. مرکز ملی از کمیسیون ارتباطات تقاضا کرد کمیسیونهای همگانی دولت چیزی را به عنوان بیعانه بپردازند تا ناشنوایان بتوانند به راحتی از سیستمهای مخابراتی پیشرفته استفاده کنند. یکی از کارهای مهم مرکز ملی، اظهارنظرهایی درباره قوانین فدرال مربوط به قانون توان‌بخشی 1973 است؛ در نتیجه تمام قوانین توان‌بخشی در پی این بودند که دریابند چقدر ناشنوایان توانسته‌اند به وسایل ارتباطی دستیابی داشته باشند. همچنین، مرکز ملی با دفاتر ایالتی از جمله وزارت امنیت اجتماعی، سازمان مهاجرت و پذیرش تابعیت و وزارت تجارت همکاری دارد تا زمینه‌های لازم برای بهره‌مندی ناشنوایان از خدمات این سازمانها به وجود آید.
تأمین صندوق حمایت حقوقی از ناشنوایان : در 1976 انجمن ملی ناشنوایان صندوق حمایت حقوقی از ناشنوایان را با هدف راهیابی وکلای ناشنوایان به دادگاهها و پیشبرد و حمایت از حقوق ناشنوایان سراسر کشور تأسیس کرد. این قبیل اقدامات دادگاه، اغلب برای اجرای حقوق ناشنوایان پیرو قانون توان‌بخشی 1973 انجام می‌گیرد. اما مواردی دیده شد که درباره ناشنوایان نسبت به افراد سالم تبعیض قائل شده‌اند؛ به ویژه در زمینه استخدام، آموزش، مراقبتهای جسمی و روحی، خدمات اجتماعی و اجرای عدالت. پس از آن بود که برخی از انجمنهای ملی ناشنوایان و دادگاههای حامی حقوق آنان، به ناشنوایان و عموم مردم قول دادند به پایان دادن به این گونه مشکلات بپردازند.
یک نمونه روشن، برنامه درمانی‌ای است که در بیمارستانهای روانی ایالت مریلند، برای ویژه ناشنوایانی که از نظر روحی بیمار هستند، اجرا می‌شود. در این بیمارستان، گروه ویژه‌ای وجود دارد که زبان اشاره ناشنوایان و رابطها را آموزش دیده‌اند. بیماران ناشنوای دیگر بیمارستانها به این بخش ویژه منتقل می‌شوند. در اینجا آنان می‌توانند با دیگران و حتی با روان‌درمان‌گران نیز، ارتباط برقرار کنند.
برنامه بهداشت روانی در نظر دارد بیماران ناشنوایی را که در بعضی موسسات روانی مورد کم‌توجهی قرار گرفته‌اند، مورد توجه بیشتر قرار دهد. دادخواستی از سوی یک زن ناشنوا نوشته شد که بیش از بیست سال در بیمارستان روانی مریلند بستری بود. وی در آنجا از هیچ‌گونه خدمات دارویی برخوردار نبود؛ از این‌رو، هیچ کس نمی‌توانست با او ارتباط برقرار سازد. شرایط روحی‌اش به اندازه‌ای وخیم بود که فردی غیرقابل درمان و ارتباط‌ناپذیر شناحته شده بود. به رغم اصرار و تلاشهای فراوان روان‌شناسان و متخصصان ناشنوایان، دولت مریلند، حتی یک کمک‌شنیداری و یا یک برنامه درمانی با رابطهای زبان اشاره را در دسترس این بیمار قرار نداده بود تا بتواند مشکلاتش را با روان‌د‌رمان‌گران در میان بگذارد. این زن به بخش بهداشت روان ویژه منتقل شد. با انتقال وی به بخش ویژه و با یک بار برخورداری از خدمات دارویی و درمانی در آن بخش، به طرز باور نکردنی شرایط، وضع ظاهری و توانایی ارتباط وی با دیگران بهبود بسیاری یافت.
مراکز حقوقی محلی: این مراکز قانونی برای خدمت به موکلان ناشنوا، نخستین بار در شهرهای فیلادلفیا، مینیاپولیس ، نیویورک و مناطقی در شمال کالیفرنیا افتتاح شد. تمام این مراکز قانونی، به سیستم مخابراتی ناشنوایان و رابطان با تجربه و کارآمد مجهز هستند. پروژه وکالت حقوقی در شهر مینیاپولیس، آماده خدمت به کم‌شنوایان حومه این شهر است. این پروژه، دادخواست یا عریضه‌ای را درباره مشکلات دیگر کم‌شنوایان تنظیم کرد. این مراکز، در زمینه شغلی به کم‌شنوایان کمک می‌کنند تا دادخواستی را به وزارت کار و سازمان حقوق بشر بفرستند تا بتوانند شغلی را برای خود فراهم کنند. پس از بررسیهای مکرر بر روی این دادخواستها، برخی از کم‌شنوایان دوباره به شغل اولیه‌شان بازگشتند و برخی با تسویه حساب پول نقد دریافت کردند و بعضی دیگر نیز، از خدمات رابط بهره‌مند شدند. این پروژه نقشی حیاتی را در وضع قانون حمایت از کارمندان ایفا می‌کند که بر اساس این قانون، کارفرمایان شرکتهای خصوصی در ایالت مینه‌سوتا باید امکاناتی را برای کارمندان معلول خود که بیش از پنجاه نفرند، آماده کند. این پروژه حقوقی، از دولت مینه‌سوتا برای کوتاهی در فراهم کردن وسایل و تجهیزات پزشکی مناسب در درمان ناشنوایان روانی شکایت کرد. بدین دلیل، این دولت ضمانتنامه‌ای را مبنی بر ایجاد وسایل درمانی مناسب استخدام کارمندان لایق و خدمات مسکونی، برای ناشنوایان روانی، امضا کرد. این پروژه به والدین کودکان ناشنوا در زمینه آموزش به آنها کمک کرد.
سرانجام، این پروژه توانست یک آموزش همگانی را با رعایت حقوق قانونی در خدمت ناشنوایان قرار دهد. مرکز منطقه‌ای وکالت حقوقی ناشنوایان در دفاتر مشاوره‌ای و دفاتر حمایت و ارجاع در کالیفرنیای شمالی ، دادخواست قانونی را در رفع تبعیض ناشنوایان تنظیم کرد. این امر، به ناشنوایان کمک کرد رابطهایی را برای جلسات دادگاهی ضرورتهای خدمات اجتماعی و موقعیتهای شغلی، در خدمت ناشنوایان قرار دهد. این مرکز همچنین مسائل خاص آموزشی را به والدین ناشنوایان آموزش می‌دهد.
نتیجه: همکاری مرکز ملی با انجمن وکیلان امریکا و کمیته‌های انجمن وکلای محلی در خدمات حقوقی، وکالت خصوصی را نسبت به ناشنوایان پذیرفته است. افزون بر آن، ناشنوایان از خدماتی چون وکیلای زبردست، رابطهای کارآمد و خدمات پیشرفته مخابراتی برخوردار شده‌اند و از همه مهم‌تر، با آنها همانند دیگر افراد جامعه یکسان رفتار می‌شود.
مأخذ:
GEDPD, Vol. 2, P. 158-161.
لووِل جی. میرز
ترجمه لقمان سرمدی  
تاریخ ثبت در بانک 3 مهر 1399