| کد | jr-27748 |
|---|---|
| عنوان اول | اشتغال |
| عنوان دوم | کاریابی برای ناشنوایان و استخدام آنان در مشاغل حرفهای و اداری و نیز، نهادینه و قانونمند کردن اشتغال آنان |
| نویسنده | حمید رحمانی |
| عنوان مجموعه | دانشنامه ناشنوایان (دانا) ـ جلد اول |
| نوع | کاغذی |
| ناشر | موسسه فرهنگی هنری فرجام جام جم |
| محل چاپ مجموعه | تهران |
| سال چاپ | 1388شمسی |
| شماره صفحه (از) | 121 |
| شماره صفحه (تا) | 123 |
| زبان | فارسی |
| متن |
اشتغال، کاریابی برای ناشنوایان و استخدام آنان در مشاغل حرفهای و اداری و نیز، نهادینه و قانونمند کردن اشتغال آنان. بهره‌گیری از استعدادهای ناشنوایان در مشاغلی که با وضع جسمانی آنها متناسب است، در دورة جدید، بیشتر مورد توجه قرار گرفته است و اقداماتی جهانی از سوی برخی سازمانها برای قانونمند کردن اشتغال ناشنوایان، انجام یافته است. آموزش: برای انجام بسیاری از کارها، ناشنوایی نقصی به شمار نمی‌آید و به این سبب در توانبخشی و تأمین رفاه ناشنوایان, آموختن نوعی حرفه که بازار داشته باشد, در صدر برنامه‌های رفاهی قرار دارد. از طرفی نیز چون آموزش هر نوع حرفهای نیازمند سواد خواندن و نوشتن و دانستن مقداری زبان است, بنابراین سازمان رفاه ناشنوایان در ایران, به مجرد تأسیس, یعنی در شهریور 1350 با تشکیل کلاس بزرگسالان ناشنوا, دورة زبان‌آموزی و سوادآموزی را آغاز کرد و در خرداد 1351 با استفاده از اهداییهای مسئولان دولتی, خانه‌ای در کوی یوسف‌آباد برای آغاز برنامة حرفه‌آموزی خرید و آن را به تدریج تکمیل و تجهیز کرد. این مرکز که از فروردین 1352 از آن بهره‌برداری شد, نه تنها مرکز نمونة آموزش حرفه به ناشنوایان بود, بلکه گروه فنی لازم برای گسترش این نوع خدمات در تهران و شهرستانها نیز در این مرکز تربیت می‌شدند. همچنین از برنامه‌های حرفهای در آنجا ارزشیابی به عمل می‌آمد. مراکز و نهادها: در اینجا به شرح مراکز حرفهای و کارگاههای حمایت شدة ناشنوایان که در چهار سال اخیر ایجاد شده است, می‌پردازیم. سازمان بین‌المللی کار، مهمترین نهادی است که به مشکلات انسانهای معلول و نیز ناشنوایان، اهتمام می‌ورزد. این سازمان، در 1921، به اجباری کردن استخدام کارگرانی که در هنگام کار، معلولیتی مانند ناشنوایی پیدا کرده‌اند، گامی جدی برای احقاق حقوق آنها برداشت. همایشها: همایشهای متعددی که از ابتدای سدة بیستم در این زمینه تشکیل شد، ایدة حمایت از معلولان را پی‌گیری و توجه همگان را به ابعاد این مسئله، جلب کرد. برای نمونه، کنفرانس بین‌المللی کار در 1944 در فیلادلفیا، در نهادینه کردن اقدامات حمایتی، موثر بود. این کنفرانس در 22 ژوئن 1955 تشکیل جلسه داد و با صدور سندی، نقطة تحولی در بذل توجه به توانبخشی حرفهای همة معلولان گردید. همچنین، در اجلاس سال 1975، تأکید کرد که معلولان موجود در هر جامعه، باعث خسارات به اقتصاد ملی را می‌شوند؛ ولی اقدامات برای اشتغال آنها، نه تنها از آن خسارتها خواهد کاست؛ بلکه از پی‌آمدهای منفی بیکاری آنان، پیشگیری می‌کند و سعادت کشور و رفاه اجتماعی را در پی خواهد داشت. بنابراین، تنها راه پیشگیری را تأمین شغلی آنها دانسته‌اند. اقدامات بین‌المللی: اقدام مهم جدیدتر در سطح بین‌الملل، عرضة قانونی است که از معلولان در مقابل تبعیض و دیگر رفتارهای غیرعادلانه، حمایت می‌کند و تحصیلات و آموزش حرفهای را برای آنان به شکل رایگان، فراهم می‌آورد. بر اساس این قانون، دولتها موظف به وجود آوردن شرایط و امکانات برای ارتقای آموزشی دانش‌آموزان معلول شده‌اند و پس از فراغت از تحصیل و اشتغال به کار، باید در محیط کار، امکانات ایمنی و بهداشت کار را برای آنها فراهم آورند. در کشورهای صنعتی و کشورهای در حال توسعه، با اینکه بیشتر معلولان، از جمله کرولالها، در مناطق روستایی زندگی می‌کنند؛ اما خدمات برای توانبخشی این افراد در روستاها کمتر است. رقابتهای اقتصادی و شتاب برای به دست آوردن سود بیشتر و نیز بحرانهای اقتصادی موجود، موجب نادیده گرفتن و حقوق ناشنوایان و تضیع آن شده است. از این رو، مدیریت کلان جامعه‌ها و نیز نهادهای قضایی, باید راهکارهایی، از جمله واداشتن شرکتها و موسسات به رعایت حقوق ناشنوایان و از جمله استخدام آنها، اجرا کنند. البته طرحهایی در برخی کشورها اجرا شده که نشانگر اهتمام دولتها به مسائل اشتغال و رفاه ناشنوایان است. برای نمونه، در آلمان، مقرر شده تا کارفرمایانی که شش درصد نیروی انسانی خود را از معلولانْ استخدام کنند، پاداش کلانی دریافت کنند. از پیشرفتهای دیگر در زمینة ایجاد شغل برای معلولان، ایجاد «ناحیة محدود» در شهرها یا روستاهاست. ناحیة محدود، به جایی گفته می‌شود که گروهی از معلولان، برای انجام کار مشخصی با مدیریت ویژه‌ای کنار هم جمع شده‌اند. این مجتمعها در توانبخشی حرفهای ناشنوایان، نقش بسیاری ایفا می‌کنند. اشتغال زنان: زنان ناشنوا، از تبعیض دو جانبه رنج می‌برند. یکی به دلیل جنسیت و دیگر به دلیل وضع معلولیت. این تبعیضها، تقریباً همة جنبه‌های زندگی آنها، از جمله: تحصیلات، کار، وضع مالی، ازدواج و خانواده را متأثر می‌سازد. از این رو، توانبخشی روانی و جسمانی برای زنان، ضروری‌تر می‌نماید. به طور کلی، به دست آوردن شغل برای زنان نسبت به مردان، محدود‌تر است و زنان برای احراز شغل مناسب، با مشکلات فراوانی مواجه‌اند. این نکته، موجب شده که در سراسر جهان، زنان ناشنوا و به طور کلی معلول، زندگی فقیرانه‌ای را بگذرانند. سازمان بین‌المللی کار، همین متغیرها را در نظر گرفته و برای توانبخشی زنان، برنامه‌های جدی‌تری را اندیشیده و به اجرا درآورده است. پژوهش موردی: نتایج این تحقیق این گونه است که اشتغال و ازدواج ناشنوایان در مشهد و حومه با میزان شنوایی ارتباط دارد. بر این اساس هر چه ضایعة شنوایی بیشتر بوده مشکلات بیشتری ظاهر گردیده است. یکی از نتایج این تحقیق اینست که علی رغم افزایش ضایعة شنوایی میزان تحصیلات ناشنوایان بالاتر رفته است, زیرا در ضایعات پیشرفته چون فرد به مراکز آموزشی ویژه هدایت شده و از حمایت و تشویقهای افراد متخصص بهره‌مند گردیده است به تحصیل در مقاطع بالاتر ادامه داده است. با توجه به نرخ بیکاری و نرخ رشد جمعیت, فرصت کاریابی برای معلولین کمتر از بقیه اقشار جامعه می‌باشد. طبق گزارشهای کنگرة جهانی ناشنوایان نزدیک به 1260 گونه حرفه برای ناشنوایان است که آنها را به خوبی می‌توانند فرا گیرند. ناشنوایان در کارهای دستی و ظریف و مسائل علمی, پیشرفت چشمگیری دارند. به طور مثال آنان در سرامیک‌سازی و مینیاتور, عکاسی, نقاشی تذهیب, ترسیم نقوش بر روی چرم پیشرفتهای قابل توجهی دارند و در حرفه‌هایی چون مهندسی ساختمان و صنایع, امور آزمایشگاهی, چاپ, صنایع چوب, کار با چرم و نظایر آن می‌توانند مهارت کافی داشته باشند. بیکاری در بین ناشنوایان مانند سایر افراد جامعه از نرخ بالایی برخودار است. حتی ناشنوایانی که موفق به یافتن مشاغل ساده با درآمد پایین بوده‌اند، درصد کم دارند. ناشنوایان زندگی سخت و مشقت‌باری را می‌گذرانند و درآمد افراد ناشنوا با توجه به بالا بودن هزینه‌های زندگی از تناسب مطلوبی برخوردار نیست. نتایج این تحقیق حکایت از آن دارد که افراد دارای ضایعه شنوایی بیشتر, به علت اینکه کمتر به آینده خویش مطمئن بوده‌اند مجبور شده‌اند که از سنین پایین‌تر مشغول به کار شوند. تخصص ناشنوایان در حرفه‌های مختلف یکی از مهمترین عوامل کاریابی آنها است و مراکز توانبخشی به ویژه بهزیستی نقش موثری در این زمینه دارند. هر چه ضایعة شنوایی بیشتر بوده است, ناشنوایان بیشتر به مشاغل آزاد و غیردولتی روی آورده‌اند, زیرا ادارات دولتی کمتر تمایل به استخدام معلولان دارند. از جمله عواملی که باعث از دست دادن شغل ناشنوایان یا عدم اشتغال آنها شده است، نداشتن سرمایه, بیسوادی و اختلال در ارتباط است. نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که تجرد در بین ناشنوایان مانند سایر افراد جامعه از نرخ بالایی برخوردار است و عواملی از قبیل هزینه‌های بالای ازدواج, نداشتن شغل, درآمد و مسکن در پیدایش این وضع موثر است. مأخذ: باغچه‌بان, ثمینه, بهره ناشنوایان، تهران، امیرکبیر، بی‌تا، ص 134-135؛ پاکزداد، محمود، هیاهو در دنیای سکوت، تهران، سازمان چاپ و انتشارات، 1374؛ شکست سکوت، ش2 و 3 (پاییز 1381)، ص 16ـ17 و ش 11 (پاییز 1383)، ص 6؛ محمدی, محمدجواد (مترجم), سازمان بین‌المللی کار، توانبخشی حرفهای معلولین، ترجمة محمدجواد محمدی، اصفهان، دانشگاه اصفهان، 1361ش. حمید رحمانی |
| تاریخ ثبت در بانک | 18 اردیبهشت 1399 |