مقاله مجموعه

کد jr-27429  
عنوان اول آموزشگاه کرولالهای باغچه‌بان  
عنوان دوم نخستین مرکز دولتی آموزشی ناشنوایان در ایران  
نویسنده ثمینه باغچه بان  
عنوان مجموعه دانشنامه ناشنوایان (دانا) ـ جلد اول  
نوع کاغذی  
ناشر موسسه فرهنگی هنری فرجام جام جم  
محل چاپ مجموعه تهران  
سال چاپ 1388شمسی  
شماره صفحه (از) 31  
شماره صفحه (تا) 33  
زبان فارسی  
متن آموزشگاه کرولالهای باغچه‌بان، نخستین مرکز دولتی آموزشی ناشنوایان در ایران.
پس از تأسیس دبستان کرولالها، به همت باغچه‌بان، در تهران و موفقیتهای او و جلب نظر مردم, نیاز به گسترش آن مدرسه وجود داشت. باغچه‌بان، مجبور شد تشکلی به نام «جمعیت حمایت کودکان کرولال» تأسیس کند. آن جمعیت موظف به شناسایی و جذب کمکهای مالی برای گسترش آموزش کودکان ناشنوا بود. این جمعیت, آموزشگاه کرو‌لالهای باغچه‌بان را در 1312 تأسیس کرد.
زمینه‌های تأسیس آموزشگاه: آموزش ناشنوایان مانند دیگر کارهای نوپا برای اینکه ریشه بدواند و شکوفا شود و بار دهد، نیازمند زمینة مساعد و پی‌گیری و توجه و حمایت مقامهای مسئول بوده است.
بذر آموزش و پرورش ناشنوایان در ایران در 1304 در زمین و زمانی نه چندان مساعد کاشته شد و نهال ظریف و ضعیف آن با وجود خطرهای بی‌شمار و شرایط دشوار به زندگی خود ادامه داد و فراهم شدن وضع اجتماعی مساعد و توجه فرهنگیان و حمایتهای بسیار حیاتی مقامهای مسئول در لحظات بسیار حساس و نیروی زندگی که در خود این بذر بود، موجب ادامة حیات و رشد و نمو آن گردید.
رفته رفته توجه بیشتری به آموزش و پرورش کلیة گروههای استثنایی شد و لزوم تأمین خدمات آموزشی برای این گونه کودکان و جوانان که از نظر انسانی و اقتصادی به صلاح و سود جامعه بود، بیشتر محسوس گردید.
از جمله اقدا‌مهای بسیار اساسی در این زمینه، ایجاد دفتر کل امور کودکان استثنایی در وزارت آموزش و پرورش بود که در 1347 برای تأمین خدمات آموزشی کلیة کودکانی که از نظر بدنی, ذهنی و اجتماعی نوعی استثنایی به شمار می‌آمدند، تشکیل شد تا از این راه معلولانی که قرنها سرگشته و بی‌حاصل، سربار جامعه بودند، به نیروی مولد و امیدوار و مستقل و خورسند خرسند شوند.
کار اصلی این دفتر، تحقیقات لازم برای برنامه‌ریزیهای ویژه و تربیت معلم متخصص و فراهم ساختن وسایل ویژه‌ای بود که کاری بسیار دقیق و نیازمند بینش و دانش فراوان است. در سالهای گذشته، فعالیت دفتر کل امور کودکان استثنایی در زمینة آموزش ناشنوایان از نظر کمی در سطح کشور قابل توجه بوده است؛ زیرا این دفتر با پذیرش اصل «هم‌آموزی» با اختلاط شاگردان شنوا و ناشنوا دست به تأسیس کلاسهای ویژه‌ای برای ناشنوایان در مدرسه‌های معمولی زد که در 91 نقطة کشور این کلاسها دایر بود.
در شهر تهران، پنج آموزشگاه و یک شبانه‌روزی با گنجایش پنجاه کودک و یک هنرستان صنعتی و هفت کلاس ویژه در مدرسه‌های معمولی وجود داشت. در این کلاسها معلمانی که در آموزشگاه‌های ویژة ناشنوایان در تهران به مدت یک سال طبق برنامه‌ای کارآموزی می‌دیدند تدریس می‌کردند.
هر یک از این موسسه‌های آموزشی حاصل علاقه و فداکاریهای بسیار موسسان آنها بود که با همة دشواریهای موجود مادی و معنوی کوشیدند که امکان آموزش و پرورش را برای کودکان ناشنوا در مدرسة خود فراهم سازند و از این رو در گسترش آموزش ناشنوایان سهم سزایی داشته‌اند.
آموزشگاه کرولالهای باغچه‌بان: در 1312 به همت جبار باغچه‌بان تأسیس شد. این آموزشگاه وابسته به جمعیت حمایت کودکان کرولال بود و مجهز به درمانگاه شنوایی و گفتار, اندرزگاه مادر, بخش مددکاری, کارگاه تهیة مواد آموزشی و ویدئوتیپ بود و در 26 کلاس آن 290 شاگرد کودکستانی, دبستانی, دورة راهنمایی و دبیرستانی مشغول تحصیل بودند. 21 کلاس این آموزشگاه مجهز به گوشی گروهی بود. در این مدرسه، افزون بر مواد درسی ناشنوایان حرفه‌های سبک نیز آموزش داده می‌شد و یک کارگاه کوچک قالی‌بافی نیز داشت.
مربیان این آموزشگاه مواد آموزشی و کتابهای ویژه و فیلم و ویدئوتیپ در زمینة آموزش و پرورش ناشنوایان تهیه می‌کردند و در اختیار دفتر کل امور کودکان استثنایی و تمام مدرسه‌ها و سازمانهای رفاهی ناشنوایان قرار می‌گرفت. همچنین در این آموزشگاه، کتابهای درسی دبستانی و دورة راهنمایی از سوی مربیان متخصص برای تدریس ناشنوایان به صورت ساده تنظیم می‌شد.
درمانگاه آموزشگاه، همه روزه از یک تا چهار بعد از ظهر برای پذیرش کلیة مراجعان از تهران و شهرستان آماده بود. این درمانگاه، شامل اتاق معاینه, اتاق آزمایش مقدماتی, اتاق ادیومتری, اتاق اصلاح تلفظ و بخش تعمیر سمعک و بخش مددکاری بود.
از یکم مهرماه 1354 با همکاری دانشگاه ملی ایران برنامة تربیت ادیومتریست و رابط ناشنوایان آغاز شد. افزون بر معلمان مدرسه‌های وابسته به جمعیت حمایت کودکان کرولال, دیگر معلمان ناشنوایان نیز، دوره‌های کوتاهی از آموزش عملی می‌دیدند. همچنین در این مدرسه معلمان کلاسهای اکابر ناشنوایان و مددکاران اجتماعی ناشنوایان و رابط ناشنوایان برای خدمتگذاری در مراکز رفاهی در نقاط مختلف کشور پرورش می‌یافتند.
این مدرسه 62 کارمند و 8 کارآموز غیردولتی داشت, که 16 نفر از کارمندان آن دولتی و بقیه غیردولتی بودند. به کلیة شاگردان و معلمان و کارمندان همه روزه ناهار رایگان داده می‌شد. برای شاگردان سرویس رفت و آمد تهیه شده بود که بسیاری از آن استفاده می‌کردند.
افزون بر مساعدة مستمر بانک بازرگانی که از 1338 همه ماهه به طور مرتب پانصد تومان پرداخت می‌شد، گروهی از خیریان نیز، به طور غیرمستمر به آموزشگاه یاری می‌کرده‌اند.
بخش عمدة بودجة این مدرسه از سوی سازمان برنامه و بودجه پرداخت می‌گردید و جمعیت حمایت کودکان کرولال نیز تا حد امکان از این مدرسه پشتیبانی مادی و معنوی داشت.
مأخذ:
باغچه‌بان، ثمینه، بهرة ناشنوایان، تهران، امیرکبیر، بی‌تا، ص 43-46.
ثمینه باغچه‌بان  
تاریخ ثبت در بانک 16 اردیبهشت 1399